Nowe książki PATRICKA O'BRIANA

Patrick O'Brian (1914 - 99) to literacki pseudonim jednego z najwybitniejszych marynistów, przyrównywanych nawet do Conrada czy Melvilla. Naprawdę nazywał się Richard Patrick Russ i był Anglikiem niemieckiego pochodzenia, urodzonym w Chalfont pod Londynem.

O'Brian stworzył 20-tomowy cykl powieści, których bohaterem jest Jack Aubrey - kapitan brytyjskiej marynarki okresu wojen napoleońskich. Cykl ten jest sukcesywnie udostępniany polskiemu czytelnikowi przez Wydawnictwo Zysk i S-ka. W 2003 roku ukazały się dwie kolejne pozycje: "Dowództwo na Mauritiusie" oraz "Pan i władca. Na krańcu świata". Ta pierwsza, której fabuła jest osadzona w realiach historycznych wydarzeń, przedstawia kampanię zdobycia przez Anglię w 1810 roku francuskich wysp La Reunion i Mauritius. Na podstawie tej drugiej, opisującej zmagania angielskiej fregaty z większą od niej i lepiej uzbrojoną fregatą amerykańską niszczącą łowiące na Pacyfiku angielskie statki wielorybnicze, nakręcono świetny film, który w końcu ubiegłego roku wszedł na nasze ekrany. Pisaliśmy już o nim w "Żaglach" nr 2/04.
Jednak najlepszy nawet film z reguły nie jest lepszy od książki, która posłużyła za podstawę do scenariusza. Treść wspomnianego filmu obejmuje zaledwie jedną trzecią części treści książki i jeszcze mniej poruszanych w niej problemów. Pomijam tu również zasadnicze różnice merytoryczne (np. w filmie amerykańską fregatę zamieniono na francuską). Dlatego gorąco polecam czytelnikom "Żagli" przede wszystkim dzieła O'Briana. Ich lektura jest pasjonującą żeglarską przygodą i kopalnią wiedzy o dużych żaglowcach, manewrowaniu nimi, życiu na ich pokładach, ówczesnych obyczajach, sposobach prowadzenia walki, faktach historycznych. I nie jest to fantazja autora, ale wynik jego studiów nad autentycznymi dziennikami okrętowymi i dokumentami epoki żaglowych flot. Większość akcji opisywanych w książkach omawianego cyklu rzeczywiście miała miejsce i rozgrywała się na pokładach okrętów, które faktycznie kiedyś istniały.
Gdyby jeszcze wydawnictwo zadbało o marynistyczną konsultację w sumie bardzo dobrego przekładu Andrzeja Mortki, można by było uniknąć - nielicznych, na szczęście - błędów typu ãdwie rumbyÓ, mylenia żagla rozprzowego z podbukszprytowym, horyzontu z widnokręgiem czy (w podpisie rysunku) forsztaksla z forstensztakslem itp. Autorowi też zresztą trafiają się pewne niezręczności, świadczące o tym, że chyba nie miał osobiście okazji pływania na rejowcach, których u Conrada nie można się doszukać, ale to naprawdę drobiazgi nie umniejszające w niczym ogromnej wartości tych lektur. 

Patrick O'Brian
Dowództwo na Mauritiusie,
str. 407
Poznań 2003,
cena 39 zŁ

Pan i Władca. Na krańcu Świata
str. 416
Poznań 2003
Zysk i S-ka
Tel.: (0-61)-855-06-90
[email protected]
cena 39 zŁ