Wyprawa Rosyjska Arktyka 2019: pierwsi Polacy na Wyspie Rudolfa

2019-08-13 14:30 inf. pras. wyprawy
Wyprawa Rosyjska Arktyka 2019
Autor: Marek Mończyk / mat. pras. wyprawy

Kierując się na północ żeglarze odwiedzili Zatokę Geografów (Ziemia Jerzego), oglądali z bliska przepiękne lodowce wyłaniające się z mgły, a przygotowując się do wyjścia ponad archipelag, nie mogli przegapić okazji i zeszli na ląd na Wyspie Rudolfa, będąc prawdopodobnie pierwszymi Polakami, którzy postawili na niej stopę! Po zameldowaniu się na 82°N zaczął się niespieszny powrót na południe.

Ziemia Rudolfa to najdalej na północ wysunięta wyspa archipelagu Ziemi Franciszka Józefa, a jednocześnie najwyżej położona w całej Eurazji. W ponad 95 proc. pokrywa ją olbrzymi lodowiec klifowo opadający do morza. Udany desant wzbudził radość załogi tym bardziej, że sukces nie był z góry przesądzony – na drodze stały spore ilości lodu oraz wiatr i fale, które skutecznie potrafią uniemożliwić lądowanie na wyspie. Czujność żeglarzy i doświadczenie kapitana pozwoliły jednak cieszyć się z wizyty w Zatoce Teplitz i zwiedzenia tego dziewiczego zakątka. Pierwsza część załogi pod wodzą kapitana wylądowała dzięki odpływowi, który odsunął lód od plaży, druga natomiast zmuszona była powalczyć z pakiem lodowym, ponieważ postanowił otoczyć zarówno jacht, jak i ponton.

Historia odkrycia Wyspy sięga wiele lat wstecz – po raz pierwszy opisana została przez ekspedycję Payera w 1874 r., natomiast sama Zatoka ze względu na niskie i w większości pozbawione lodu wybrzeże stała się bazą wypadową dla ekspedycji pragnących dotrzeć na Biegun Północny. Jedną z nich dowodził na statku Stella Polare w latach 1899 – 1900 Luigi Amedeo di Savoia, książę Abruzzów. Plan zakładał dotarcie przez Archangielsk na Wyspę Rudolfa, zimowanie, a wraz z końcem nocy polarnej dalszą drogę na biegun saniami zaprzężonymi w psy. Wprawdzie wyprawa nie dotarła do zakładanego celu, a w kluczowym momencie zabrakło di Savoi (ze względu na utratę trzech odmrożonych palców w trakcie zimowania nie mógł prowadzić sań), ale osiągnęła rekordową szerokość 86°34’N, 21 Mm bliżej Bieguna niż Nansen i Johansen w 1895 r.

Kolejną ekspedycją docelowo zamierzającą zdobyć Biegun – a która wykorzystała dogodne ukształtowanie Zatoki – była wyprawa Fiali-Zieglera w latach 1903-1905 na statku America, ale i ona musiała uznać wyższość natury. Statek, jak wiele innych w tamtych rejonach, został zmiażdżony przez napierające masy lodu w trakcie zimowania. Wprawdzie już nie w Zatoce Teplitz, ale na Wyspie Rudolfa pochowany został Grigorij Siedow, który zmarł w 1914 r. dowodząc rosyjskimi eksploratorami.

Od lat 30. XX w. do połowy lat 90. działały również w Zatoce stacje badawcze zbudowane przez Sowietów – najpierw do 1941 r. większa, a po wojnie mniejsza, zarządzana zazwyczaj przez pięcioosobowy zespół. Ta druga, ze względu na trudny dostęp została zamknięta w 1995 r. Do dzisiaj zachowały się historyczne zabudowania, pozostałości elektrowni wiatrowej oraz budynków technicznych. Nieużywane od lat, wypełniły się lodem sięgającym sufitów.

Po utworzeniu Parku Narodowego Rosyjska Arktyka, w latach 2011-2012 dokonano inwentaryzacji budynków stacji i od tego czasu nie było tam żadnego człowieka. Tak więc lądowanie na tak niedostępnej wyspie załogi polskiego jachtu można uznać za wyczyn.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.