Wręczono Nagrody im. Leonida Teligi za rok 2017!

Podczas warszawskich Targów "Wiatr i Woda" wręczono Nagrody im. Leonida Teligi za 2017 rok. Za sportowy wyczyn nagrodzone zostały Agnieszka Skrzypulec i Irmina Mrózek Gliszczynska, mistrzynie świata w klasie 470. W kategorii "publikacja" zwyciężył Jerzy Pieśniewski, autor książki "Szybciej niż wiatr", a Milka Jung za wiele cennych tłumaczeń literatury żeglarskiej otrzymała nagrodę w kategorii "popularyzacja żeglarstwa". Od tegorocznej edycji partnerem Nagrody im. Leonida Teligi jest Gmina Grodzisk Mazowiecki.

Laureaci Nagrody im. Leonida Teligi za rok 2017:

Pubikacja:

• "Szybciej niż wiatr" – Jerzy Pieśniewski

Nominowani byli także:

• "Przez morze bez kapci" – Katarzyna Wolnik-Sayna
• "Wyspa Szczęśliwych Dzieci: Noe" – Kazimierz Ludwiński

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Wyczyn sportowy:

• Agnieszka Skrzypulec i Irmina Mrózek Gliszczynska za tytuł mistrzyń świata w kl. 470

Nominowani byli także:

• Kinga i Eryk Martynko za tytuł mistrzów świata w kl. Cadet
• Marcin Rudawski za za tytuł mistrza świata w kl. Laser Radial

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Popularyzacja żeglarstwa

• Milka Jung – za wiele cennych tłumaczeń literatury żeglarskiej

Nominowani byli także:

• Fundacja "Szerokie Wody" Andrzej Stański – za upowszechnianie żeglowania rzekami
• organizatorzy regat Mamert Cup – za 10 lat tworzenia żeglarskiej imprezy masowej

Ogłoszenie wyników i uroczyste wręczenie nagród odbyło się 11 marca podczas Targów WIATR I WODA 2017 w Warszawie.

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Historia konkursu:

Trofeum to jest jednym z najstarszych i najbardziej prestiżowych wyróżnień w tej dyscyplinie. Awers medalu zaprojektował w 1970 roku Adam Myjak, dziś profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a rewers - jego uczelniany kolega, późniejszy olimpijczyk w klasie Star z 1980 roku Zbigniew Malicki.

Uroczystość wręczenia tegorocznych wyróżnień odbyła się w niedzielę, 19 marca 2016 r. o godzinie 13:00 podczas ostatniego dnia Targów Wiatr i Woda 2017.

Leonid Teliga był pierwszym Polakiem i Słowianinem, który w latach 1967-1969 samotnie opłynął świat. Jego rejs na jachcie żaglowym "Opty" trwał dwa lata i dwa miesiące. Bez zawijania do portu żeglował z Fidżi do Dakaru oraz wokół Przylądka Dobrej Nadziei, pokonując 13 500 mil morskich non-stop w 165 dni. W tamtych czasach był to niezwykły wyczyn. Zmarł rok po zakończeniu swojego wielkiego rejsu.

LAUREACI

LISTA LAUREATÓW NAGRODY IM. LEONIDA TELIGI przyznawanej za całokształt działalności lub osiągnięcia roku poprzedniego

1971

• Włodzimierz Głowacki za książkę "Wspaniały świat żeglarstwa" (Nagroda Główna)

1972

• Zbigniew Milewski za książkę "Projektowanie i budowa jachtów żaglowych" (Nagroda Główna)
• Dziennik "Głos Wybrzeża" za popularyzację żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)

1973

• Tadeusz Lisowski za cykl programów telewizyjnych "Pokochać wiatr"(Nagroda Główna)

1974

• Dariusz Bogucki za książkę "Do brzegów Grenlandii" (Nagroda Główna)
• Miesięcznik "Morze" za popularyzowanie żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)

1975

• Mieczysław Pluciński i Stefan Workert za książkę "Sam zbuduj łódź" (Nagroda Główna)
• Telewizja Polska za popularyzowanie żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)

1976

• Aleksander Kaszowski i Zbigniew Urbanyj za książkę "Eurosem na Horn" (Nagroda Główna)
• Zespół TV za magazyn "Latający Holender" (Honorowe Wyróżnienie)

1977

• Halina Stefanowska za książkę "Rozśpiewane morze" (Nagroda Główna)
• Wydawnictwo Sport i Turystyka za publikacje o tematyce żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)

1978

• Stefan Wysocki za całokształt twórczości o tematyce żeglarskiej (Nagroda Główna)
• Dziennnik "Głos Szczeciński" za popularyzowanie żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)

1979

• Andrzej Rymkiewicz za książkę "Regaty" (Nagroda Główna)
• Zespół Magazynu Telewizyjnego "Siódemka" za popularyzowanie żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)

1980

• Jerzy Dziewulski za książkę Wiadomości o jachtach żaglowych (Nagroda Główna)
• Tygodnik "Sportowiec" za popularyzowanie żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Czesław Czarnocki za całokształt działalności żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)

1981

• Krzysztof Baranowski za książkę "Dom pod żaglami" i programy telewizyjne (Nagroda Główna)
• Wydawnictwo "Iskry" za publikacje o tematyce żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)

1982

• Aleksander Kaszowski i Zbigniew Urbanyj za książkę "Polskie jachty na oceanach"  (Nagroda Główna)
• Krajowa Agencja Wydawnicza za publikacje o tematyce żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Mieczysław Pluciński za udane konstrukcje łodzi i jachtów (Honorowe Wyróżnienie)
• Juliusz Sieradzki za udane konstrukcje jachtów (Honorowe Wyróżnienie)

1983

• Antoni J. Pisz za książkę "Marią przez Pacyfik" (Nagroda Główna)
• Tygodnik "Świat Młodych" za popularyzację żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Józef Marczewski za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1984

• Dariusz Bogucki za książkę "Zanim powrócimy" (Nagroda Główna)
• Warszawski EMPiK za popularyzację żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Jerzy Sydow za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1985

• Krzysztof Baranowski za książkę "Praktyka oceaniczna" (Nagroda Główna)
• Młodzieżowy Klub Morski „Szkwał” za organizację festiwali szantowych „Shanties” (Honorowe Wyróżnienie)
• Marian Lenz za długoletnią współpracę z Żaglami (Wyróżnienie Specjalne)

1986

• Jacek Czajewski za książkę "Nawigacja żeglarska" (Nagroda Główna)
• Tygodnik "Wybrzeże" za popularyzację żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Zygmunt Choreń za projekt i budowę wielkich żaglowców (Honorowe Wyróżnienie)
• Stefan Wysocki za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1987

• Włodzimierz Głowacki za całokształt twórczości żeglarskiej (Nagroda Główna)
• Miesięcznik "Budownictwo Okrętowe" za popularyzację żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Witold Tomaszewski za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1988

• Stefan Wysocki za książkę "Elementarz żeglarski" (Nagroda Główna)
• Zespół Bloku Harcerskiego IV Polskiego Radia za audycje "Kliper siedmiu mórz" (Honorowe Wyróżnienie)
• Jan Goralewski za całokształt działalności żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Piotr Jankowiak za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1989

• Jacek Czajewski za książkę "Szkoła pod żaglami" (Nagroda Główna)
• Wydawnictwo "Glob" za publikacje o tematyce żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Witold Tobis za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1990

• Zbigniew Kosiorowski za czterotomowy cykl powieści "Przez cztery oceany" (Nagroda Główna)
• Waldemar Heflich i zespół TV za magazyn "Z wiatrem i pod wiatr" (Honorowe Wyróżnienie)
• Zbigniew Michalski za całokształt działalności żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Jan Dominowski za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)
• Jerzy Kuliński za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1991

• Nagrody nie przyznano

1992

• Marek Czasnojć za książkę "Świat wielkich żagli" (Nagroda Główna)
• Marek Siurawski za książkę "Szanty i szantymeni" (Nagroda Główna)
• Jerzy Kuliński za przewodnik dla żeglarzy "Polskie porty otwartego morza" (Nagroda Główna)
• Ludomir Mączka za wieloletnią żeglarską wędrówkę po świecie będącą wykładnią filozofii żeglarstwa swobodnego (Honorowe Wyróżnienie)
• Roman Paszke za stworzenie pierwszego w Polsce zawodowego zespołu regatowego GEMINI (Honorowe Wyróżnienie)

1993

• Głównej nagrody nie przyznano
• Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie za podjęcie się roli wydawcy "Żagli" (Honorowe Wyróżnienie)
• Wojciech Kuczkowski za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1994

• Wojciech Kuczkowski za książkę "Szlak Wielkich Jezior Mazurskich - Przewodnik dla żeglarzy" (Nagroda Główna)
• Polski Związek Żeglarski za 70 lat propagowania żeglarstwa (Honorowe Wyróżnienie)
• Jacek Czajewski za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1995

• Witold Tobis za książkę "Budowa i naprawa jachtów z laminatu" (Nagroda Główna)
• Joseph Conrad Yacht Club (Chicago) za 25 lat upowszechniania żeglarstwa wśród Polonii Amerykańskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Marek Słodownik za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne)

1996

• Jerzy Dziewulski za książkę "Wiadomości o jachtach żaglowych" (Nagroda Główna)

1997

• Joanna Rafalska-Nadolna za tomik poezji "Moje Morze" (Nagroda Główna)
• Oficyna Wydawnicza "ALMA-PRESS" za wydawanie książek i podręczników żeglarskich (Honorowe Wyróżnienie)
• Jacek Czajewski za redakcję pierwszej w Polsce Encyklopedii Żeglarskiej (Honorowe Wyróżnienie)
• Leszek Błaszczyk za długoletnie redagowanie "Żagli" (Wyróżnienie Specjalne)

1998

• Henryka Stępień za książkę "Mariusz Zaruski - opowieść biograficzna" (Nagroda Główna)
• Mirosław Kowalewski i Zespół "Zejman i Garkumpel" za popularyzację żeglarstwa i problematyki morskiej wśród dzieci (Honorowe Wyróżnienie)
• Jerzy Rogacki za długoletnią współpracę z "Żaglami" (Wyróżnienie Specjalne )

1999

• Jerzy Sydow za książkę "Żeglowanie po śródlądziu" (Nagroda Główna)
• Zespół "Cztery Refy" za popularyzację żeglarstwa poprzez piosenkę żeglarską (Honorowe Wyróżnienie)
• Jerzy Kołakowski za wieloletnią współpracę z miesięcznikiem "Żagle" (Wyróżnienie Specjalne)

2000

• Zbysław Śmigielski za książkę "Kapitanowie" (Nagroda Główna)
• Mateusz Kusznierewicz za popularyzację żeglarstwa polskiego na Świecie (Honorowe Wyróżnienie)
• Wydawnictwo "Neptun" pod kierownictwem Jerzego Saleckiego za twórczość ułatwiającą uprawianie żeglarstwa - wydanie cyklu książek pt. "Polskie Jachty" (Honorowe Wyróżnienie)
• Wojciech Kuźnicki za długoletnią współpracę z miesięcznikiem "Żagle" (Wyróżnienie Specjalne)

2001

• Jacek Czajewski za zbiór opowiadań żeglarskich pt. "Morskie opowieści" (kat. Literatura i Sztuki)
• Karol Jabłoński za wyczyn żeglarski (kat. Wyczyn żeglarski)
• TVP Warszawski Ośrodek Telewizyjny za popularyzacje żeglarstwa (kat. Popularyzacja Żeglarstwa)

2002

• Arkadiusz Pawełek za książkę pt. "Cena strachu" (kat. literatury i sztuki)
• Roman Paszke z załogą s/y "Warta-Polpharma" za udział w regatach The Race (kat. Wyczyn Żeglarski)
• Telewizja Polska Pr. I za 100 dni relacji z regat "The Race" (kat. Popularyzacja Żeglarstwa)

2003

• Czesław Marchaj za całość dorobku - książki z cyklu "Teoria Żeglowania" (Nagroda Specjalna)
• Wojciech Skórski za kaiążkę pt. "Łupinką przez Atlantyk" (kat. Publikacji o tematyce żeglarskiej)
• Karol Jabłoński mistrz świata w match racingu (kat. Wyczyn Sportowy)
• Radio Szczecin za popularyzację żeglarstwa (kat. Popularyzacja Żeglarstwa)

2004

• Henryk Wolski za książkę "Fortitudine Vincimus" (kat. Literatura i Sztuki)
• Przemysław Miarczyński mistrz świata w kl. Mistral (kat. Wyczynu Żeglarskiego)
• Miasto Gdynia za wszechstronną pomoc przy organizacji zlotu żaglowców Cutty Sark (kat. Popularyzacji Żeglarstwa)
• STA Poland za organizację "Cutty Sark" w Gdyni w 2003 r. (kat. Popularyzacja Żeglarstwa)

2005

• Adam Piechal i Jerzy Salecki za "Polsko-angielski słownik żeglarski" (kat. Literatura i Sztuki)
• Mateusz Kusznierewicz za wyniki w 2004 r. i brązowy medal olimpijski w Atenach 2004 (kat. Wyczyn Żeglarski)
• Radio Olsztyn za konsekwentną popularyzację i promocję Mazur i żeglarstwa (kat. Popularyzacja Żeglarstwa)

2006

• Anna Rybczyńska za książkę pt. "Prawda o Władysławie Wagnerze" (kat. Literatura i Sztuki)
• Patryk Piasecki za osiągnięcia sportowe w 2005 r. (kat. Wyczyn Żeglarski)
• Program Nivea "Błękitne Żagle" za działalność żeglarską wśród setek młodych żeglarzy, funkcjonujący od 5 lat (kat. Popularyzacji Żeglarstwa)

2007

• Andrzej Kolaszewski, Piotr Świdwiński za podręcznik "Żeglarz Jachtowy" (kat. Publikacja o tematyce żeglarskiej)
• Maciej Grabowski za zdobycie srebrnego medalu mistrzostw Europy w klasie Laser (kat. Sportowy wyczyn żeglarski)
• Subiektywny Internetowy Serwis Informacyjny Jerzego Kulińskiego (kat. Popularyzacja żeglarstwa)

2008

• Rudolf Krautschneider - za książkę "Co przyniosły fale i wiatr" (kat. Publikacja o tematyce żeglarskiej)
• Piotr Tarnacki - za trzecie mistrzostwo świata w klasie Micro (kat. Sportowy wyczyn żeglarski)
• The Tall Ships' Races 2007 - za wspaniałą organizację wielkiej imprezy. Nagroda dla komitetu organizacyjnego pod przewodnictwem prezydenta Szczecina - Piotra Krzystka (kat. Popularyzacja żeglarstwa)

2009

• Jacek Komuda- za książkę "Galeony wojny" (kat. Publikacja o tematyce żeglarskiej)
• Mateusz Kusznierewicz i Dominik Życki - za mistrzostwo świata w klasie Star i 4 m. na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie w 2008 r. (kat. Sportowy wyczyn żeglarski)
• Alma-press - za systematyczne powiększanie żeglarskiej biblioteki w Polsce (kat. Popularyzacja żeglarstwa)

2010

• Wojciech Kuźnicki - za książkę w podwójnej wersji językowej po polsku i po angielsku pt "Żeglarstwo lodowe dla najmłodszych" (kat. Publikacja o tematyce żeglarskiej).
• Rafał Szukiel - za zwycięstwo w olimpijskiej klasie Finn w regatach Kieler Woche 2009 (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• Jolanta i Sławomir Klupsiowie - za wieloletnią pracę na rzecz popularyzacji i promocji żeglarstwa i kultury morskiej oraz za pełen pasji program telewizyjny "Opowieści wiatru i morza". (kat. Popularyzacja żeglarstwa)

2011

• Jacek Czajewski - za książkę „Morze i żagle w poezji polskiej" (kat. Publikacja o tematyce żeglarskiej).
• Piotr Myszka - za tytuł mistrza świata w olimpijskiej klasie RS:X (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• magazyn Wr.OZŻ „Szkwał" - za wkład w popularyzację i rozwój polskiego żeglarstwa (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

2012

• Monika Witkowska - za książkę „Kurs Arktyka" (kat. Literatura i Sztuka o tematyce żeglarskiej).
• Zbigniew Gutkowski - za 2. miejsce w wokółziemskich etapowych regatach Velux 5 Oceans
  (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• Szczeciński Program Edukacji Morskiej i jego twórca Wiesław Seidler - za 15 lat działalności na rzecz promocji żeglarstwa (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

2013

• Apolinary Pastuszko - za książkę „Klasa Finn – ważna karta w historii polskiego żeglarstwa regatowego" (kat. Literatura i Sztuka o tematyce żeglarskiej).
• Zofia Noceti-Klepacka i Przemysław Miarczyński - za zdobycie brązowego medalu IO Londyn 2012 w klasie RS:X (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• Jarosław Bazylko za 18 lat działania na rzecz organizacji Pucharu Polski Jachtów Kabinowych (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

2014

• Zbigniew Kosiorowski - za całokształt twórczości o tematyce żeglarskiej (kat. Literatura i Sztuka o tematyce żeglarskiej).
• Piotr Ogrodnik, Piotr Petryla i Grzegorz Banaszczyk - za mistrzostwo świata w klasie Micro (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• Marek Szurawski - za upowszechnianie od wielu lat kultury związanej z morzem i jego historią (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

2015

• Piotr Kasperaszek - Grecja. Najlepsze trasy dla żeglarzy - przewodnik po Grecji (kat. Literatura i Sztuka o tematyce żeglarskiej).
• Karol Jabłoński - za mistrzostwo świata, Europy i Polski w klasie DN zdobyte w roku 2015 (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• Jerzy Porębski - za wieloletnią popularyzację kultury związanej z żeglarstwem, morzem i jego historią (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

2016

• Ewa Skut - "Pod żaglami w lodowych krainach" (kat. Literatura i Sztuka o tematyce żeglarskiej).
• Piotr Myszka - za mistrzostwo świata w klasie RS:X (kat. Sportowy wyczyn żeglarski).
• organizatorzy Nagrody "Przyjazny Brzeg" PTTK/PZŻ - za wieloletnią popularyzację kultury związanej z żeglarstwem, morzem i jego historią (kat. Popularyzacja żeglarstwa).

***

LEONID TELIGA (1917 - 1970)

Leonid Teliga urodził się we Wiaźmie w Rosji, ale dzieciństwo spędził w Grodzisku Mazowieckim. Żeglować zaczął już przed wojną, uzyskując stopień sternika morskiego w ośrodku w Jastarni. Ukończył szkołę podchorążych piechoty i od 1938 roku służył jako podporucznik w 44 Pułku Strzelców. Walczył i był ranny w kampanii wrześniowej, po czym przedostał się na wschód. W ZSRR pływał jako rybak na Morzu Azowskim i Czarnym. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej zgłosił się do armii Andersa, z którą ewakuował się na Bliski Wschód i dalej do Anglii. Tam trafił do lotnictwa, walczył w 300 Dywizjonie Bombowym im. Ziemi Mazowieckiej. Wrócił do Polski w 1947 roku. Pracował jako dziennikarz, literat i tłumacz (m. in. "HMS Ulisses" Alistaira MacLeana) oraz jako attaché prasowy ambasady w Rzymie. Przy nadarzających się okazjach, starał się wracać do rybołówstwa, łącząc pracę z przyjemnością. Pływał też jako dziennikarz z polskimi rybakami ("Trawlerem do Afryki"). Pracował też z ramienia Polski w misjach rozjemczych ONZ w Korei i Laosie. W miarę możliwości żeglował, a w wolnych chwilach pracował również jako instruktor żeglarstwa - najpierw w Warszawie, a następnie w klubie "Gryf" w Gdyni.

Samotny rejs dookoła świata był realizacją marzenia całego życia. Teliga organizował go sam, za własne pieniądze, pomimo albo wbrew oficjalnym strukturom żeglarskim. Wtedy, w latach 60-ych było to coś wyjątkowego. Mawiał: "Jeśli uda mi się zbudować ten jacht, nazwę go OPTY- mista, jeśli nie, to zawsze starczy mi kajak, który nazwę PESY- mista i popłynę nim na jeziora mazurskie". Jacht "Opty" został zaprojektowany przez Leona Tumiłowicza, (typ "Tuńczyk" jol, o długości 9,85 m) jako rozwinięcie jego przedwojennej jeszcze konstrukcji „Konik Morski". Na owe czasy był przyzwoicie wyposażony, choć dziś może nam się wydawać szokujący rejs na drewnianym jachcie, o drewnianych masztach, bez radiostacji, elektryczności, przez większą część trasy także bez silnika pomocniczego. Okres budowy jachtu i przygotowań do wyprawy to pasmo kłopotów i wyrzeczeń, dosłownie głodu i chłodu ale i życzliwość czasem zupełnie obcych ludzi i instytucji. Trzeba pamiętać, że wtedy w Polsce nie szło się do sklepu po elementarne wyposażenie, części i żeglarskie zaopatrzenie. Żeby cokolwiek kupić nie wystarczyło mieć pieniądze, trzeba było załatwić dostęp, zgodę, przydział.

Wyprawa zaczęła się 25 stycznie 1967 r. w Casablance, dokąd "Opty" dowieziono statkiem. Było to konieczne wobec przedłużających się przygotowań, zimowa żegluga była niemożliwa, a na przeżycie kolejnego roku Teliga po prostu nie miał pieniędzy. Trasa prowadziła poprzez Wyspy Kanaryjskie, Małe Antyle do Kanału Panamskiego, gdzie doszło do przykrego incydentu z amerykańską administracją Kanału, która zastanawiała się kilkanaście dni zanim przepuściła jacht z kraju komunistycznego. Interweniowała polska ambasada w Waszyngtonie, a Teligę wzięła w obronę nawet prasa światowa. Dalej trasa wiodła przez Galapagos, Markizy, Tahiti, Bora-bora do Fidżi. Z tego etapu powstała relacja w formie "Miniatury Morskiej" pod tytułem ,"Opty - od Gdyni do Fidżi" wydana w 1970 roku.

W rejsie bywało ciężko, głodno, a z powodu cieknącej konstrukcji nadbudówki - mokro, Teligę nękało też lumbago. Potrafił się jednak cieszyć morzem i spotykanymi na trasie ludźmi. Wzbudzał też wszędzie zainteresowanie najpierw "egzotyczną" biało-czerwoną banderą, a potem swoją osobowością.

Na Fidżi Teliga wobec problemów z uzyskaniem wizy australijskiej podjął decyzję o pominięciu tego kontynentu. Ponieważ także odwiedziny RPA były wówczas niemożliwe, zaowocowało to trwajacym 165 dni "skokiem" o długości ponad 13200 mil morskich bezpośrednio do Dakaru. Teliga pobił w ten sposób osiemdziesięciopięcioletni rekord samotnego przebywania non-stop w morzu. Do Dakaru Teliga dopłynął odczuwając już chorobę nowotworową. Zdołał jeszcze doprowadzić jacht do Casablanki, gdzie zakończył rejs 30 kwietnia 1969 r. Z Maroka wrócił do Warszawy samolotem prosto do szpitala. W trakcie choroby zdołał jeszcze doprowadzić do wydania drugiej części relacji, "Miniatury Morskiej": ,"Opty - od Fidżi do Casablanki" i rozpoczął pisanie książki, której dokończenie przerwała mu śmierć 21 maja 1970 r. Książkę pod tytułem "Samotny rejs Opty" (Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1973 i 1976), w oparciu o pozostawione materiały, listy i notatki, wydał trzy lata po śmierci Leonida jego brat Stanisław.

Leonid Teliga stał się pierwszym Polakiem, który opłynął samotnie Ziemię. Wcześniej uczyniło to tylko kilkunastu żeglarzy z czterech krajów. Oczywiście, gdy powrócił, próbowano uczynić z niego nagradzanego i fetowanego bohatera, jednak stan zdrowia w dużym stopniu to utrudnił. Został odznaczony Orderem Odrodzenia Polski (najwyższe ówczesne odznaczenie), jego imię nadano Stoczni Jachtowej w Szczecinie (gdzie zbudowano także należący do typu "Antares" duży regatowy jacht o imieniu "Leonid Teliga") oraz frachtowcowi polskiej marynarki handlowej. Na ścianie warszawskiej kamienicy przy ulicy Marzanny 1 wmurowano tablicą pamiątkową, koło Baseny Jachtowego w Gdyni stoi jego niewielki pomnik (od roku 2009 zastawiony budami handlowymi i niewidoczny dla przechodniów), zaś w Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie wśród najwcześniejszych umieszczono tarczę mu poświeconą.

Redakcja miesięcznika "Żagle" od 1971 roku przyznaje nagrodę im. L. Teligi za popularyzację żeglarstwa. Przez około trzydziestu lat drużyny harcerskie rywalizowały o „Proporzec Leonida Teligi", pochodzący od proporczyka zastępu "Niedźwiedzi", którego był członkiem w 1928 roku. Imię Teligi noszą też liczne szkoły i drużyny harcerskie i gdzieniegdzie ulice. Jacht "Opty" po latach trafił do Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, niestety obecnie nie jest dostępny dla zwiedzających.

Wielkość Leonida Teligi polega nie tylko na fakcie bycia pierwszym, nie tylko na heroiczności rejsu, przygotowań do niego i jego zakończenia. Także, a może przede wszystkim, na tym jakim był człowiekiem. Był optymistą, wierzącym w ludzi i ich dobroć. Wszyscy, którzy go znali, nawet przelotnie i pobieżnie, uważali się za jego przyjaciół. Łączył niesamowitą zdolność do wyrzeczeń, hart ducha i siłę charakteru z dziecięcą ufnością i umiejętnością snucia marzeń. Można powiedzieć, że otworzył oceany dla Polaków.

Podczas 165-dniowego pobytu w morzu, gdzieś na Oceania Indyjskim, Leonid Teliga dopisał dwie zwrotki do najpopularniejszej wówczas żeglarskiej piosenki "Pod żaglami Zawiszy":

Sytuacja "Opty"-czna
W farwaterze księżyca
"Opty" dziobek swój nurza,
Czasem dręczy go cisza,
Częściej straszy go burza

A w kabinie zamknięta,
Niczym w muszli ostryga,
Siedzi zła i zmarznięta,
Długobroda Teliga

Andrzej Colonel Remiszewski

www.kulinski.navsim.pl