Egzamin na patent żeglarski: co trzeba umieć, jak się przygotować?
Nasz przewodnik dla osób, które złapały bakcyla i chcą zdobyć patent żeglarski uprawniający do samodzielnego pływania jachtem rozpoczęliśmy od omówienia wszystkich stopni żeglarskich i motorowodnych oraz zachęcenia do wzięcia udziału w kursie i egzaminie. Dziś obiecana "ściągawka" – jak przebiega taki egzamin i na co trzeba być przygotowanym.
Jak już wspomnieliśmy, aktualnie obowiązujące w Polsce przepisy nie obligują przyszłych żeglarzy do wzięcia udziału w kursie (do czego jednak wszystkich zachęcamy). Każdy może zatem przystąpić do egzaminu na patent żeglarski na własną rękę. Wystarczy, że manewrów na wodzie nauczył Cię dziadek, wujek czy znajomy, a teorię opanujesz sam w domu, na podstawie licznych podręczników.
ZOBACZ TAKŻE: Jak zrobić patent żeglarski? Stopnie żeglarskie w pigułce
Szczegółowy przebieg samego egzaminu zależny jest od wybranego stopnia żeglarskiego. Ponieważ jednak każdy zdobywanie uprawnień zacząć musi od stopnia żeglarza jachtowego, to właśnie przebieg takiego sprawdzianu postaramy się przybliżyć.
Egzamin na patent żeglarski: siadaj do książek!
Od czego zacząć przygotowania? Od wizyty w księgarni lub bibliotece! Każdy egzamin składa się bowiem z dwóch części – praktycznej i teoretycznej. Dla wielu przyszłych żeglarzy to właśnie ta druga część jest trudniejsza. Szczególnie jeżeli pływać uczył Cię znajomy lub ktoś z rodziny. Prawdopodobnie bowiem kolega pokazał Ci kilka podstawowych manewrów, ale już podczas wspólnego żeglowania po Krainie Wielkich Jezior Mazurskich odpuścił Ci przepytywanie z przepisów, teorii żeglowania czy meteorologii.
Egzamin teoretyczny ma formę pisemną. Jest testem jednokrotnego wyboru z 75 pytaniami przygotowanymi przez komisję. Egzaminowany ma 90 minut na udzielenie odpowiedzi.
Za pozytywny wynik egzaminu teoretycznego na patent żeglarza jachtowego oraz sternika motorowodnego uważa się uzyskanie 65 prawidłowych odpowiedzi. Trzeba przyznać, że zarówno ze względu krótki czas i zakres materiału poprzeczka zawieszona jest wysoko. Zdecydowanie przestrzegamy zatem przed zlekceważeniem tej części egzaminu.
Przykładowe pytania znaleźć można z Internecie. Warto jednak pamiętać, że nie jest to zamknięta baza, spoza której żadne pytania nie padną.
Merytoryczny zakres egzaminu teoretycznego obejmuje:
• przepisy (m.in. podstawowe przepisy prawa drogi na morskich i śródlądowych drogach wodnych, przepisy dot. ochrony wód przed zanieczyszczaniem)
• budowę jachtu (m.in. zasady obsługi instalacji jachtowych, w jachtach motorowych obłsuga silnika)
• teorię żeglowania (m.in. kursy jachtu względem wiatru, wiatr rzeczywisty i pozorny, praca żagli oraz działanie steru, siły działające na jacht, stateczność jachtu, żegluga w trudnych warunkach pogodowych)
• locję śródlądową (m.in. znaki żeglugowe i oznakowanie dróg wodnych, korzystanie z map i przewodników)
• meteorologię (m.in. skala prędkości wiatru, zjawiska meteorologiczne i ich oznaki, komunikaty meteorologiczne, pomoce nawigacyjne)
• ratownictwo (m.in. podstawowe informacje o morskich służbach ratowniczych, wyposażenie jachtu w środki bezpieczeństwa i posługiwanie się nimi, działania w przypadku wywrotki jachtu, awarii lub wypadku, ratowanie człowieka za burtą, udzielanie pierwszej pomocy, pierwsza pomoc w przypadku hipotermii)
Przyszły żeglarz jachtowy musi zatem mieć sporą wiedzę teoretyczną. Początkującym adeptom żeglarstwa zakres materiału może wydawać się przerażający. Nie powinieneś jednak się zniechęcać! Przy odrobinie chęci i poważnym potraktowaniu sprawy opanowanie wszystkich zagadnień nie powinno dla nikogo stanowić problemu.
Egzamin na patent żeglarski: część praktyczna
Manewry, których opanowania trzeba dowieść na egzaminie są dość konkretnie określone w przepisach. To właściwie absolutne podstawy niezbędne do późniejszego samodzielnego żeglowania, które podzielono na trzy części – manewry pod żaglami, manewry na silniku i prace bosmańskie. Egzaminator nie wystawia ocen. Podobnie jak, np. na egzaminie na prawo jazdy, wszystkie "kategorie manewrów" trzeba po prostu zaliczyć. W przypadku niepowodzenia każdy element można powtórzyć tylko raz.
Manewry podstawowe, czyli takie, które na pewno będziesz musiał wykonać podczas egzaminu to zwrot przez sztag, zwrot przez rufę, odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża i alarm "człowiek za burtą". Manewry dodatkowe, które mogą – ale nie muszą – pojawić się na egzaminie to z kolei stawanie na kotwicy, zejście z kotwicy, stawanie w dryf, dojście do boi, odejście od boi i holowanie jachtu.
Kategoria "prace bosmańskie" to przede wszystkim umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich. Każdy egzaminowany musi obowiązkowo znać węzły żeglarskie: prosty, refowy, szotowy, ósemkowy, rożkowy, knagowy, ratowniczy (dwa sposoby), sztyk, cumowy żeglarski, buchta.
Podkreślamy jednak, że pod pojęciem "prac bosmańskich" kryją się także umiejętności usuwania prostych usterek i awarii kadłuba lub takielunku oraz kierowania załogą. Warto o tym pamiętać. Podczas egzaminu to Ty dowodzisz (a nie egzaminator!). Jeżeli nie będziesz w sposób spokojny, ale zdecydowany wydawał poleceń załodze (zazwyczaj 4-5 osób plus egzaminator) może dojść do niebezpiecznej sytuacji, która oczywiście spowoduje oblanie egzaminu. Jeżeli uznasz, że powinieneś wydać polecenie także egzaminatorowi (np. w sytuacji, kiedy stoi w niebezpiecznym miejscu lub utrudnia załodze wykonanie manewru) nie bój się tego zrobić!
Na koniec wszystkim zestresowanym polecamy podejść do sprawy bez nerwów. Egzaminy przebiegają zazwyczaj w miłej, żeglarskiej atmosferze. Zbyt pewnych siebie przestrzegamy natomiast przed przesadnie luźnym nastawieniem – potraktujcie ten rejs, jako kolejne cenne doświadczenie i naukę.
Po dopłynięciu do brzegu egzaminator powinien omówić z Tobą przebieg egzaminu i ocenę. Gdy wszystkie manewry zostały wykonane poprawnie dostaniesz potwierdzenie o zdanym egzaminie. Później przez stronę Polskiego Związku Żeglarskiego generujesz wniosek http://patenty.pya.org.pl/. Podany jest tam numer konta – płacisz za patent i czekasz żeglarzu na upragniony dokument.
