Wystawa "ORP Grom - w 70. rocznicę zatopienia"
Aleksander Ostasz, redaktor naczelny "Magazynu Nurkowanie", zaprasza do Tomaszowa Mazowieckiego na wystawę ,,ORP Grom – w 70. rocznicę zatopienia". Uroczyste otwarcie wystawy odbyło się 14 stycznia 2011 roku w Skansenie Rzeki Pilicy w Tomaszowie Mazowieckim (ul. A. Frycza Modrzewskiego 9/11).
Wystawa ORP Grom - w 70. rocznicę zatopienia
Od stycznia do marca 2011 roku wystawę „ORP Grom - w 70. rocznicę zatopienia" będzie można zobaczyć w Tomaszowie Mazowieckim w Skansenie Rzeki Pilicy. W piątek 14 stycznia kurator wystawy Lech Trawicki pracownik Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni wygłosił prelekcję: Źródła archiwalne i fotografie oraz ich wykorzystanie w działalności muzealnej na przykładzie wystawy "ORP Grom - w 70. rocznicę zatopienia". Prelekcję ,,Wrak ORP Grom "-poprowadził redaktor naczelny Magazynu Nurkowanie - Aleksander Ostasz - zostały podczas niej zaprezentowane wyniki pierwszych wypraw nurkowych Mirka Standowicza do wraku niszczyciela oraz odbył się pokaz filmu. Krótki zwiastun filmu pod tytułem ,,Ekspedycja ORP Grom" można obejrzeć tu http://www.bluelife.tv/index.php?#video,144
Wernisaż wystawy zorganizowanej przez Muzeum Marynarki Wojennej we współpracy z Magazynem Nurkowanie odbył się 7 maja 2010 roku w Gdyni w Klubie Marynarki Wojennej Riviera. Od tego czasu wystawa cały czas podróżuje po Polsce. Po Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni była już prezentowana min. w Muzeum Narodowym w Szczecinie, w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, w galerii Biblio-Art Politechniki Łódzkiej oraz w Muzeum Miejskim Wrocławia.
Wystawa prezentuje historię polskiego niszczyciela ORP Grom od czasu jego budowy, przez udział w II wojnie światowej aż do momentu zatonięcia. Ciekawostką jest fakt, że po raz pierwszy zostały zaprezentowane tak szeroko wyniki pierwszej ekspedycji nurkowej na wrak okrętu, którą zorganizował Polak - Mirosław Standowicz.
W tym roku mija kolejne, siódme już dziesięciolecie od zatonięcia w fiordzie Rombaken niszczyciela ORP Grom. Okręt wszedł do służby w 1936 roku, a zatonął w 1940, tak więc siłą rzeczy liczba dokumentów oraz zdjęć dokumentujących jego losy jest bardzo niewielka. Kuratorowi wystawy Lechowi Trawickiemu, który jest pracownikiem Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni udało się zgromadzić imponującą kolekcję materiałów archiwalnych dotyczących historii niszczyciela. Dotychczas znane opracowania opierają się głównie na meldunku dowódcy i relacjach ocalałych członków załogi, którzy na ratowanie swojego życia i zapamiętanie wydarzeń mieli niespełna 3 minuty i w tym czasie byli bezsilnymi świadkami śmierci swoich kolegów uwięzionych w tonącym kadłubie. Zginęło 59 członków załogi, w tym II oficer mechanik okrętu por. mar. Aleksy Leszek Krąkowski, 14 podoficerów starszych, 21 podoficerów młodszych oraz 23 marynarzy.
Odkrycie wraku w 1985 roku dostarczyło nowych informacji o rodzaju uszkodzeń okrętu, decydujących o jego zatonięciu. 20 października 1986 roku dla Muzeum Wojny w Narwiku wydobyto kolumnę z kompasem z ORP Grom. Głębokość zalegania wraku (110 m), zmienna pogoda, silne podwodne prądy oraz zimna woda czynią go jednak bardzo trudnym obiektem do nurkowania.
Wystawa składa się z dwudziestu jeden plansz o wielkość metr na metr, na których zaprezentowane zostały fotografie i liczne materiały archiwalne związane z przebiegiem służby okrętu, oraz pokazuje, jak obecnie wygląda wrak ORP Grom. Projekt plastyczny wystawy wykonał Krzysztof Godlewski.
Wystawa powstała dzięki zaangażowaniu takich firm i instytucji jak:
Muzeum Marynarki Wojennej z Gdyni, Magazyn Nurkowanie, Magazyn BlueLife.pl, VisitNorway.pl, BlueLife.TV, Novasol, PrintDream, FotoPodwodna.pl, Biblioteka Raczyńskich, Konfexim-2 marka Eques, CN Deco.
Wystawę objęły patronatem polskie muzea w których była lub będzie ona prezentowana:
Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum Orła Białego ze Skarżyska-Kamiennej, Muzeum Oręża Polskiego
z Kołobrzegu, Skansen Rzeki Pilicy z Tomaszowa Mazowieckiego, Muzeum Broni Pancernej z Poznania, Muzeum Wojska Polskiego z Warszawy, Muzeum Miejskie Miasta Wrocław, Muzeum Nurkowania, Fort Rogowo, Fort Zachodni - Świnoujście, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu.
Zainteresowane prezentacją wystawy instytucje, firmy lub osoby prosimy o kontakt z redakcją Magazynu Nurkowanie na adres: [email protected], lub tel. (91) 482 68 08 lub 0601 402 400.
Wystawa była już prezentowana:
1. Gdynia - Muzeum Marynarki Wojennej - Klub Marynarki Wojennej Riviera 2010 05 07 - 27 05
2. Jastarnia - Konferencja Naukowa Problemy Technologi Prac Nurkowych ,,NurTech" 2010 05 29-30
3. Szczecin - Dni Morza 2010 06 11-13
4. Szczecin - Muzeum Narodowe 2010 06 11- 30 07
5. Warszawa - Muzeum Wojska Polskiego 2010 08 11-05 09
6. Łódź - Galeria Politechniki Łódzkiej Biblio- Art. 2010 09 10-15 10
7. Wrocław - Muzeum Miejskie Wrocławia 2010 11 03 - 29 11
8. Tomaszów Mazowiecki - Skansen Rzeki Pilicy 2011 01 14 do 30 marca
Pierwszy płetwonurek, który dotarł do wraku ORP Grom - Mirosław Standowicz, lat 48
Ekspedycja, podczas której Mirosław Standowicz zanurkował na głębokość 110 metrów do wraku ORP Grom, została zorganizowana w 2004 roku. W 2005 roku Standowicz zorganizował kolejną ekspedycję na wrak. Jako pierwszy człowiek zanurkował również w USA na wraku Carl D. Bradley (2001 rok, głębokość 120 metrów).
Polak, szczecinianin, od 21 lat mieszkający w USA.
Instruktor nurkowania TDI/SDI, nurek zawodowy, uznany biegły sądowy.
Na koncie ma ponad 3000 nurkowań, w tym wiele poniżej 100 metrów.
Pięciokrotny mistrz i dwukrotny wicemistrz Polski w karate, zdobywca złotego medalu w tej dyscyplinie
na mistrzostwach w Czechosłowacji, we Włoszech oraz Belgii. W Stanach Zjednoczonych zajął trzecie miejsce na mistrzostwach Ameryki Północnej. Prowadził liczne seminaria karate w Stanach Zjednoczonych, Polsce,
we Włoszech oraz w Niemczech. W karate posiada stopień piąty dan.
W wolnych chwilach skacze ze spadochronem, ostatnich kilka lat poświęcił również alpinizmowi. W 2009 roku zdobył szczyt najwyższej góry w Ameryce Północnej Denali (6194 m n.p.m.).
Obecnie przygotowuje się do wyprawy w Andy.
Wrak niszczyciela ORP Grom
Polski niszczyciel ORP Grom zatopiony został 4 maja 1940 roku w norweskim fiordzie Rombaken koło Narwiku. Przełamany na dwie części wrak spoczywa tam do dziś na głębokości ponad 100 metrów. Odległość, głębokość, trudne i zmienne warunki pogodowe oraz duże ryzyko powodują, że na wraku niszczyciela nurkowało dotąd bardzo niewiele osób. Pierwszym nurkiem technicznym, który oglądał na własne oczy wrak ORP Grom, jest pochodzący ze Szczecina Polak mieszkający na stałe w USA - Mirek Standowicz. Zorganizował on w latach 2004 i 2005 dwie pionierskie ekspedycje do wraku niszczyciela. W ich wyniku udało się ustalić kilka istotnych faktów.
Fragment pochodzi z artykułu zamieszczonego w Magazynie Nurkowanie nr 5/2010
Magazyn Nurkowanie - jedyny polski miesięcznik o tematyce nurkowej. Stale obecny na rynku prasowym od 1995 roku. Na prawie 80 stronach znajdują się informacje o nowościach sprzętowych, nurkowaniu, wrakach, podróżach oraz testy sprzętu. W dziale Śladami Historii prezentowane są artykuły o znajdywanych w wodzie zabytkowych pojazdach, samolotach lub innych przedmiotach. Redakcja Magazynu Nurkowanie wielokrotnie brała udział (lub też sama je organizowała) w poszukiwaniach bałtyckich wraków, były wśród nich m.in. Goya, General von Steuben, Memel
i wiele innych.
Uczestniczyliśmy również w ekspedycji nurkowej do znajdującego się w Norwegii w okolicach Narwiku wraku polskiego niszczyciela ORP Grom. Z wyprawy tej powstał cykl artykułów, zwiastun filmu można obejrzeć na naszym portalu filmowym http://www.bluelife.tv/index.php?#video,144 oraz wielkoformatowa wystawa ,,ORP Grom - w 70. rocznicę zatopienia", która obecnie podróżuje po całym kraju. Współpracujemy z wieloma polskimi muzeami, starając się pomagać im wydobywać i pozyskiwać eksponaty z polskich rzek i jezior. W 1999 roku dla Muzeum Orła Białego
w Skarżysku-Kamiennej pomagaliśmy wydobyć niemieckie działo pancerne StuG IV. W 2001 roku z Wyższą Szkołą Morską ze Szczecina na pokładzie statku m/s Nawigator XXI braliśmy udział w odnalezieniu i identyfikacji wraku statku Memel. W 2002 roku z pracownikami Muzeum Morskiego ze Szczecina braliśmy udział w badaniu i identyfikacji leżącego w Odrze wraku parowego bocznokołowca. W 2003 roku redakcja wraz z Wojewódzkim Zachodniopomorskim Konserwatorem Zabytków uratowała przed nielegalnym wydobyciem i zniszczeniem odnaleziony w jeziorze Morzycko wrak radzieckiego samolotu Jak 9. W 2003 roku wydobywaliśmy i inwentaryzowaliśmy resztki znajdującego się w Odrze niemieckiego samolotu Me 109. W 2004 roku inwentaryzowaliśmy i pomagaliśmy wydobyć Szczecińskiemu Urzędowi Morskiemu zlokalizowany przez redakcję w okolicach Dziwnówka niemiecki ciągnik gąsienicowy Sd Kfz 7. W latach 2006 i 2008 pomagaliśmy Muzeum Broni Pancernej z Poznania wydobyć niemieckie działo pancerne StuG IV z rzeki Rgilewki. W 2007 roku na zaproszenie rządu Australii oraz firm OzTerra i Safari Pazola odbyliśmy podróż na ten odległy kontynent. Powstał cykl artykułów oraz wielkoformatowa wystawa ,,Australia - trzy kolory", która do dzisiaj podróżuje po Polsce. W 2008 roku zorganizowaliśmy pierwszą oficjalną polską wyprawę do Estonii na wrak pancernika Schleswig-Holstein. Powstała wielkoformatowa wystawa której 3 kopie podróżują po Polsce. W 2009 roku zlokalizowaliśmy w jeziorze Resko Przymorskie wrak niemieckiego samolotu Dornier Do 24. Latem 2009 roku na zaproszenie Ambasady Królestwa Danii w Polsce oraz Duńskiej Izby Turystyki (VisitDenmark), spędziliśmy ponad 7 dni na Bornholmie. Z wyjazdu tego powstał szereg artykułów, filmy oraz wielkoformatowa wystawa "Bornholm - Perła Bałtyku", która podróżuje zarówno po Polsce jak i Danii. W lipcu 2009 roku z prof. W. Filipowiakiem oraz Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków szukaliśmy pozostałości średniowiecznego wraku na Wolinie. Znaleźliśmy pochodzące z różnych epok: pozostałości kilku jednostek, broń, narzędzia, ceramikę oraz złoto. W 2010 roku w Szczecinie Ambasador Republiki Chorwacji w Polsce J.E Pan Ivan del Vechio w obecności Wicemarszałka Województwa Zachodniopomorskiego - Witolda Jabłońskiego oraz Dyrektora Wydziału Turystyki, Gospodarki i Promocji Województwa Zachodniopomorskiego - Damiana Gresia wręczył redakcji Magazynu Nurkowanie - nagrodę Zlatna Penkala. We wrześniu 2010 roku na zaproszenie Działu Handlowego Ambasady Norwegii oraz Innovation Norway, (narodowej organizacji ds. promocji handlu i turystyki Norwegii) zorganizowaliśmy wyprawę do Norwegii na Lofoty. Z wyjazdu tego powstaje cykl artykułów, filmy ( we współpracy z firmą Sony-Poland ) oraz wielkoformatowa wystawa.
Więcej na stronie www.nurkowanie.v.pl
APEL
Osoby posiadające informacje o zatopionych samolotach, czołgach lub innych obiektach, które powinny znaleźć się w polskich muzeach, prosimy o kontakt z redakcją Magazynu Nurkowanie, [email protected], tel. 601 402 400.
Prelekcje odbędą się w lokalu Koła Ligi Morskiej i Rzecznej przy I LO im. J. Dąbrowskiego (ul. I. Mościckiego 22/24, Tomaszów Maz.). Początek o godz. 10.30.
