Uwaga! Będzie drogo...

Nowy sezon zbliża się szybkimi krokami. Wyjątkowo łagodna zima dobiega końca i tylko patrzeć jak pierwsze łódki pojawią się na wodzie. Ich właściciele mogą być mocno zaskoczeni. Podobnie będą zaskoczeni ci którzy spędzają czas pod żaglami na jachtach czarterowych.

A wszystko za sprawą Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie jednostkowej opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami z dnia 28 grudnia 2017 roku (pełna treść w załączniku). Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566 i 2180) i określa stawki za użytkowanie gruntów będących własnością Skarbu Państwa pokrytych wodami. To są m.in. jeziora, rzeki czy inne akweny znajdujące się nad gruntami Skarbu Państwa. Zgodnie z ustawą opłaty będą pobierane m.in. od właścicieli portów i przystani, które są wykorzystywane do cumowania wszelkich jednostek pływających.

Z początkiem 2020 roku Wody Polskie zaczęły wysyłać do mazurskich portów druki wniosków o zawarcie umowy o użytkowanie gruntów pokrytych wodami. Ich adresaci powinni zadeklarować powierzchnię oraz cel wykorzystywania tychże gruntów. Ponadto muszą poinformować Wody Polskie o tym, czy deklarowane grunty będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Na podstawie wypełnionych wniosków będą przygotowywane stosowne umowy, których zawarcie jest niezbędne do legalnej działalności portu czy przystani. W tym momencie należy zwrócić uwagę na to, iż pomimo uprzednich zapowiedzi, będzie to pierwszy rok obowiązywania umów na użytkowanie gruntów pokrytych wodami, ponieważ w ubiegłym roku stosowne umowy nie zostały zawarte przez Wody Polskie. Ponoć z powodu wad prawnych jakie się w nich znajdowały...

Wnioski zostały wysłane bez jakiejkolwiek informacji o tym, jakie stawki będą stosowane wobec strony umowy. To wzbudziło uzasadniony niepokój właścicieli mazurskich portów. Kilku z nich powiadomiło o tym Magazyn „Żagle”. Nie pozostało nic innego, jak dowiedzieć się u źródła. W tym wypadku w RZGW Białystok, zarządcy wodami Wielkich Jezior Mazurskich.

Wysłaliśmy zapytanie do pani Agnieszki Giełażyn-Sasimowicz, rzecznika prasowego białostockiego RZGW:

„Nasza redakcja od lat interesuje się wszelkimi sprawami dotyczącymi żeglarzy i użytkowników innych jednostek pływających. Na naszych łamach zajmujemy się szeroko rozumianą problematyką związaną ze sportami wodnymi i rekreacją wodną. Również w kręgu naszych zainteresowań znajduje się wszelkiego rodzaju infrastruktura brzegowa służąca żeglarzom i innym wodniakom. Ważnym aspektem owego zainteresowania są koszty, jakie ponoszą przedsiębiorcy, którzy utrzymując infrastrukturę brzegową zapewniają żeglarzom możliwość cumowania i korzystania z portów czy przystani. Wszak te koszty później przełożą się na żeglarzy w postaci opłat portowych i opłat za cumowanie ich jednostek pływających.

Do naszej redakcji docierają informacje, że właściciele portów i przystani na Mazurach otrzymali od Was druki wniosków o zawarcie umowy na użytkowanie gruntów pokrytych wodami płynącymi. Jak wiadomo z  podpisaniem stosownej umowy wiążą się opłaty określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 28.12.2017. W związku z powyższym mam do Państwa kilka pytań.

1.      Jaka stawka zostanie zastosowana w odniesieniu do mazurskich portów i przystani, których właściciele prowadząc działalność gospodarczą oferują swoim klientom usługi cumowania jednostek pływających?
2.      Zgodnie z § 1 wyżej wymienionego rozporządzenia stawki opłat są podane w odniesieniu do 1 m2 gruntu pokrytego wodami stanowiącymi własność Skarbu Państwa, niezbędnego do prowadzenia przedsięwzięć. Jak będzie określana owa powierzchnia gruntu pokrytego wodami? Czy to będzie grunt pod pomostami, czy również pod kadłubami cumujących łodzi? A może również grunt pod akwenami portowymi służącymi do przemieszczania się jednostek pływających w obrębie portu?

Ze względu na to iż sprawa opłat za użytkowanie gruntów pokrytych wodami jest ważna dla żeglarzy i wodniaków, chcemy poruszyć ten temat w naszym miesięczniku jeszcze przed rozpoczęciem sezonu. Zatem będę wdzięczny za niezwłoczne i wyczerpujące odpowiedzi na postawione pytania.”

Pani rzecznik odpowiedziała bardzo szybko:

„Szanowny Panie Redaktorze,

w odpowiedzi na  Pana maila informuję, że stawki opłat rocznych za użytkowanie gruntów pokrytych wodami reguluje Rozporządzenie  Rady  Ministrów  z  dnia  28  grudnia  2017 r.  w  sprawie  wysokości jednostkowych  stawek  opłaty  rocznej za  użytkowanie  gruntów pokrytych wodami  opublikowanych  w Dzienniku  Ustaw  z  dnia 30  grudnia 2017r. ( Dz.U. 2017.2496).
Obecnie stawka za użytkowanie 1 m2 gruntu niezbędnego do prowadzenia działalności usługowej (zgodnie z § 2 pkt 9. ww. rozporządzenia) wynosi 8,90 zł, zaś  (zgodnie z § 2 pkt 8. ww. rozporządzenia) związanych z uprawianiem na wodach śródlądowych rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb, przeznaczonego pod: a) porty, przystanie, zimowiska, nabrzeża, pomosty i wyciągi dla statków, wykorzystywane do przewozów pasażerskich – wynosi 0,89 zł, b) inne obiekty (stałe lub pływające przycumowane do brzegu) wykorzystywane do prowadzenia usług gastronomicznych lub hotelarskich oraz akweny związane z tymi obiektami – wynosi 5,00 zł, c) nabrzeża, pomosty inne niż określone w lit. a oraz akweny związane z tymi obiektami – wynosi 5,00 zł, d) kąpieliska i stałe tory wodne służące do uprawiania sportów wodnych – wynosi 0,01 zł.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo Wodne, warunkiem oddania w użytkowanie gruntów pokrytych wodami, jest posiadanie przez użytkownika pozwolenia wodnoprawnego lub dokonanie zgłoszenia wodnoprawnego.

Opłaty naliczane są na wniosek użytkownika gruntów pokrytych wodami.  To użytkownik we wniosku deklaruje czy i przez jaki okres będzie prowadził działalność usługową oraz jaką powierzchnię pokrytą wodami zajmie.

W razie dodatkowych pytań służę pomocą.

Z poważaniem, 
Agnieszka Giełażyn-Sasimowicz 

rzecznik prasowy,
kierownik Zespołu Komunikacji Społecznej
i Edukacji Wodnej,

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Białymstoku”

Ponieważ na podstawie otrzymanej odpowiedzi trudno byłoby ustalić jakąkolwiek, nawet przybliżoną  kwotę dla danego portu poprosiłem o uściślenie.

„Bardzo dziękuję za błyskawiczną odpowiedź. Prosiłbym jednak o doprecyzowanie odpowiedzi na pytanie nr. 1. Mianowicie jaką konkretnie stawkę zastosuje RZGW za użytkowanie 1 m.kw gruntu pokrytego wodą, przy zawieraniu umowy z właścicielem portu, który prowadzi działalność gospodarczą, polegającą na świadczeniu usług cumowania jednostek pływających?

Jeszcze pozwolę sobie na uściślenie pytania 2. Jaką powierzchnię niezbędną do prowadzenia przedsięwzięcia powinien zadeklarować właściciel portu, z punktu widzenia Wód Polskich jako strony Umowy? Czy wystarczy, że zadeklaruje powierzchnię gruntu znajdującego się pod pomostami? Czy również powinien zadeklarować powierzchnię znajdującą się pod zacumowanymi jednostkami pływającymi (tu rodzi się pytanie co będzie, jeśli miejsca przeznaczone do cumowania pozostają puste)? Będę wdzięczny za odpowiedzi na te pytania.”

Odpowiedź nadeszła równie szybko.

„Szanowny Panie Redaktorze,

Jak już wcześniej informowałam, zgodnie z  § 2 pkt 9. Rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  28  grudnia  2017r.  w  sprawie  wysokości jednostkowych  stawek  opłaty  rocznej za  użytkowanie  gruntów pokrytych wodami, stawka za użytkowanie 1 m2 gruntu niezbędnego do prowadzenia działalności usługowej wynosi 8,90 zł.

Jeśli chodzi o pytanie 2., to użytkownik wód powinien zadeklarować faktycznie wykorzystywaną powierzchnię. Jeśli prowadzi działalność związaną ze świadczeniem usług cumowania jednostek, we wniosku winien zadeklarować całą powierzchnię, na której działalność będzie prowadzana, więc nie tylko grunt pod pomostami, ale także pod jednostkami, które będą dane miejsce zajmowały. 

Pozostaję do dyspozycji. 

Z poważaniem, 
Agnieszka Giełażyn-Sasimowicz”

W rozporządzeniu mamy zapis (§ 2. 1.) mówiący o tym, iż stawka opłaty rocznej za użytkowania  dotyczy 1 m2 gruntu niezbędnego do prowadzenia przedsięwzięć. Z innych źródeł wiem, że we wniosku  o zawarcie umowy trzeba przyjąć, iż należy uwzględnić powierzchnię wód również pomiędzy kejami, ponieważ jest ona niezbędna do funkcjonowania portu.

Rok temu, na początku 2019 roku, zapewniano, iż w odniesieniu do portów będzie miała zastosowanie stawka 0,89 zł za m.kw. użytkowanej powierzchni. Jednakże odpowiedź pani Rzecznik jest jednoznaczna. Będzie 10 razy więcej. Mając powyższe informacje, na przykładzie jednego z mazurskich portów, dość typowego w tym regionie, możemy pokusić się o wyliczenie kwoty jaką pobiorą Wody Polskie.

W owym porcie znajduje się ok. 120 miejsc rezydenckich. Dodatkowo kilkanaście jachtów może tam cumować gościnnie. Keje, miejsca do cumowania oraz przestrzeń pomiędzy kejami niezbędna do funkcjonowania portu zajmują niemal 11 000 m. kw. Przy stawce 8,90 zł za m. kw. właściciele portu będą musieli zapłacić Wodom Polskim około 96 000 zł. Jeśli podzielimy to na 120 armatorów trzymających tam jachty to okaże się, że każdy z nich w 2020 roku zapłaci o ok. 800 zł więcej niż w ubiegłych latach.

To niewątpliwie znacząca podwyżka kosztów utrzymania własnej łódki. Ale nie tylko własnej. Zapłacą również właściciele jachtów przeznaczonych do czarteru, co przełoży się na koszt wynajmu.  A to oznacza wzrost cen w czarterowniach.

Wydaje się, że twórcy rozporządzenia nie przemyśleli konsekwencji swych działań. Obciążenie portów, w których trzymane są łódki rekreacyjne tak wysokim podatkiem z pewnością negatywnie odbije się na ich funkcjonowaniu. Ich właściciele będą mieli znacznie mniej środków na ich utrzymanie, niezbędne remonty czy inwestycje. Tak wysoka stawka rodzi też poczucie niesprawiedliwości, bowiem porty wykorzystywane do żeglugi pasażerskiej są obciążone 10-krotonie mniejszą opłatą, bo tylko 0,89 zł za m.kw. Takie zróżnicowanie stawek jest zupełnie niezrozumiałe...

Mariusz Główka