Uprawnienia żeglarskie...

2008-06-23 14:13 Redakcja "Żagli"

Dziś otrzymaliśmy od Komisji Szkolenia Polskiego Związku Żeglarskiego materiały dotyczące propozycji zmian w przepisach o uprawnieniach żeglarskich. Oto informacja i uzasadnienie proponowanych zmian. Projekt rozporządzenia można znaleźć na stronie PZŻ. ...Nowelizacja ustawy o kulturze fizycznej, która weszła w życie z dniem 01.06.2005r. spowodowała potrzebę opracowania nowego rozporządzenia w sprawie uprawiania żeglarstwa. Prezydium Zarządu PZŻ na posiedzeniu w dniu 06.06.2005r. zobligowało Komisję Szkolenia do natychmiastowego rozpoczęcia prac nad projektem rozporządzenia mającym na celu modernizację uprawnień żeglarskich, procesu szkolenia i egzaminowania oraz dokumentowania i wystawiania patentów.

Komisja Szkolenia podjęła się tego trudnego, a zarazem bardzo odpowiedzialnego zadania.
Przyjęliśmy następujące kryteria modernizacji:

-         uproszczenie systemu uprawnień żeglarskich,
-         uwzględnienie międzynarodowych wzorców szkolenia żeglarskiego,
-         uporządkowanie procesu egzaminowania i dokumentowania egzaminu,
-         wprowadzenie nowoczesnych dokumentów żeglarskich,
-         uwzględnienie przepisów dotyczących zabezpieczenia danych osobowych, przepisów finansowych i podatkowych.
Przyjęta została koncepcja jednego stopnia na wodach śródlądowych i dwóch na wodach morskich. Polskie nazwy tych stopni mają także jednoznacznie odpowiadać anglojęzycznym nazwom międzynarodowych uprawnień żeglarskich. W Polsce, obecnie po kilku zmianach uprawnień żeglarskich, obowiązuje  kilkanaście stopni żeglarskich. Koncepcja, aby w bardzo uproszczonym procesie zmiany  stopni doprowadzić po kilku latach do funkcjonowania w Polsce tylko proponowanych obecnie uprawnień jako jedynie obowiązujących, niestety nie może być zrealizowana. Obniżenie w nowej propozycji stopni barier uzyskiwania uprawnień morskich koliduje niestety z obecnymi zakresami uprawnień. Założenie, że przy wymianie stopni nikt nie utraci ani jednego elementu swoich uprawnień, jest niemożliwa do spełnienia. Dotyczy to szczególnie sterników jachtowych. Większość poprzez staże morskie w prosty i szybki sposób  mogłaby uzyskać wyższe uprawnienia. Mając jednak na uwadze fakt, iż nikt nie może utracić nawet części swoich uprawnień  proponujemy zachowanie wszystkich dotychczasowo nadanych uprawnień żeglarskich.
Nowy stopień - śródlądowy sternik jachtowy poza dotychczasowymi uprawnieniami patentu Żeglarza Jachtowego otrzymuje także prawo do samodzielnego żeglowania w pasie do 2 Mm od brzegu morskiego.  Stwarza to możliwość bezpiecznego popularyzowania tego typu żeglugi dla wielu żeglarzy śródlądowych przy zapewnieniu niezbędnej edukacji w tym zakresie.
Wiek uzyskania pierwszego uprawnienia żeglarskiego był kolejnym ważnym problemem do rozwiązania. Obecnie funkcjonująca granica 12 lat jak wiemy nie dawała możliwości samodzielnego żeglowania małoletnim adeptom żeglarstwa. Ograniczona lub całkowicie niemożliwa odpowiedzialność cywilna małoletnich posiadaczy patentów, brak możliwości świadomego przyswojenia pewnego zakresu  obowiązującej wiedzy teoretycznej, dużo słabsze możliwości psychofizyczne wymagane przy samodzielnym kierowaniu jachtem, to tylko jedne z wielu argumentów przemawiających za podwyższeniem granicy wieku. Poza tym wymóg ukończenia 16 roku życia jest jednym z podstawowych warunków aby ten patent był honorowany poza granicami naszego kraju jako żeglarskie międzynarodowe prawo jazdy. Obowiązująca dotychczas w naszym kraju definicja pływania pod nadzorem dawała małoletnim żeglarzom możliwości "samodzielnego kierowania" jachtem.. Wymogi organizacyjne tego nadzoru powodowały, że praktycznie nie było to stosowane, albo nie było potrzebne, albo było zbędne gdyż na jachcie i tak musiała być osoba dorosła z uprawnieniami żeglarskimi. Był to więc "martwy przepis".
Uwzględniając powyższe argumenty proponujemy wiek 16 lat jako dolną granicę do samodzielnego prowadzenia jachtu. Mając jednak na uwadze fakt, iż wielu bardzo młodych kandydatów na żeglarzy pragnie aktywnie uprawiać żeglarstwo, opracowywany jest program żeglarskiej edukacji dzieci i młodzieży jako wprowadzenie do dziedziny żeglarstwa. Program  "Junga - Kadet" pozwoli młodym kandydatom na żeglarzy w sposób dużo bardziej atrakcyjny i bez stresowy nauczyć się podstaw żeglarstwa.
Uwzględniając również uwagi szerokiej rzeszy młodych żeglarzy sportowców, wszyscy posiadający licencje sportowe i co najmniej III klasę sportową będą zwolnieni z potrzeby ukończenia obowiązkowego kursu szkoleniowego. Mogą oni bezpośrednio przystępować do egzaminu na stopień śródlądowego sternika jachtowego po ukończeniu 16 roku życia. Możliwość uzyskania przez nich stopnia bez zdawania egzaminu jest  z formalnego i praktycznego punktu widzenia niemożliwa do zaakceptowania. Podczas treningu sportowego na małych jachtach pomija się tak ważne i wymagane elementy jak manewrowanie dużym jachtem w porcie, pływanie na silniku, dowodzenie załogą jako niezbędnych dla bezpiecznego kierowania jachtem oraz dodatkowy szeroki zakres wiedzy teoretycznej. Bez sprawdzenia powyższych umiejętności w formie egzaminu, nikt nie powinien otrzymać podstawowego uprawnienia żeglarskiego.
Nowy pierwszy morski stopień  morskiego sternika jachtowego będzie uprawniał do prowadzenia większego jachtu ale tylko na wodach morskich z małym skokiem pływu. Brak wymogu stażu pływań po wodach z dużym skokiem pływu ( ponad 1.5 m) stwarza poważne obawy o bezpieczne kierowanie tak dużym jachtem. Wprowadzając wymóg stażu pływowego jako jeden z warunków stażowych na stopień morskiego sternika jachtowego poważnie ograniczyło by możliwości szybkiego uzyskania pierwszego stopnia morskiego. Chcąc urealnić podstawowe szkolenie morskie proponujemy wprowadzić zalecenie, iż praktyczne szkolenie i egzaminowanie na pierwszy stopień morski odbywało by się tylko na akwenach morskich. Szkolenie teoretyczne i egzaminy teoretyczne odbywać się będą jednak w dowolnym miejscu wskazanym przez organizatora kursu.
Nowatorskim rozwiązaniem będzie nowy wzór patentów w pełni odpowiadający standardom dokumentów żeglarskich Unii Europejskiej. Ograniczy to do minimum ryzyko podrabiania patentów oraz uporz¹dkuje proces wystawiania i ewidencji dokumentów żeglarskich..
Część przepisów nowego rozporządzenia będzie dotyczyło uprawnień motorowodnych. Propozycje tej części przepisów opracował Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego.
W procesie przygotowania projektu nowych przepisów korzystaliśmy z uwag szerokiego gremium żeglarzy prawników, pedagogów, metodyków i praktyków, członków naszego związku. Bardzo dziękujemy wszystkim którzy swoimi ocenami i propozycjami aktywnie włączyli się w proces tworzenia powyższego projektu rozporządzenia.
W imieniu  Komisji Szkolenia PZŻ
Jerzy  DUREJKO
Przewodniczący Komisji
UZASADNIENIE
Proponowane w § 4 stopnie żeglarskie w ilości 4 w stosunku do 6 w poprzednim rozporządzeniu to propozycja uproszczenia systemu stopni (np. likwidacji zdublowanych programów szkolenia i zakresu egzaminu w przypadku dotychczasowych patentów dla kapitanów jachtów pełnomorskich - JSM i KJ czy tylko jednego patentu na ślizgi lodowe),  warunków i sposobu ich otrzymywania. Przyjęte jest także założenie, że wszystkie dotychczasowe uprawnienia żeglarskie zachowują swoją ważność. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w  znowelizowanej ustawie o kulturze fizycznej rozporządzenie określa także sposób i tryb organizacji egzaminów.
Zmiana dolnej granicy wieku uzyskania pierwszego stopnia żeglarskiego z 12 na 16 lat wynika z braku realnych możliwości korzystania w tak młodym wieku z nabytych uprawnień do samodzielnego kierowania jachtem. Ograniczona lub całkowicie niemożliwa odpowiedzialność karna czy cywilna, brak możliwości zrozumienia pewnego zakresu materiału, obowiązującej wiedzy teoretycznej, dużo słabsze możliwości psychofizyczne wymagane przy samodzielnym kierowaniu jachtem czy możliwość uzyskiwania "międzynarodowych żeglarskich praw jazdy". To tylko jedne z wielu argumentów przemawiających za podwyższeniem granicy wieku. Nowy system zakłada uzyskiwanie trzech samodzielnych kapitańskich uprawnień na różne akweny (śródladowych, pełnomorskich i oceanicznych) do prowadzenia po nich odpowiedniej wielkości jachtów.
Proponowany stopień - śródlądowy śródlądowy sternik jachtowy w stosunku do żeglarza jachtowego otrzymuje dodatkowe uprawnienie kierowania jachtem po przybrzeżnych wodach morskich. Umożliwi  to wielu żeglarzom korzystanie z atrakcyjnych akwenów, które dotychczas były dla nich zamknięte.
Nowy pierwszy stopień morski - morski sternik jachtowy otrzymuje uprawnienia do prowadzenia większego jachtu ale tylko na akwenie, na którym skok pływu i jego prąd nie stwarzaja większych trudności nawigacyjnych.
Kierowanie dużym jachtem (pow. 13 m Lc) na wodach o skoku pływu ponad 1.5 m wymaga  większego zakresu wiedzy i doświadczenia.
Proponowana wymiana patentów jest całkowicie dobrowolna. Żeglarze w uproszczony  sposób bez egzaminów moga otrzymać wyższe uprawnienia żeglarskie poprzez udokumentowanie  cennego doświadczenia  z rejsów po wodach morskich.
Przedstawiona w załączniku do rozporządzenia propozycja nowego wzoru patentów żeglarskich to wyjście naprzeciw najnowszym technologiom i przepisom tworzenia różnego typu dokumentów osobistych. Posiadanie tego typu dokumentu wniesie pełniejszą możliwość korzystania w innych krajach z wynikającego z tego dokumentu uprawnień, a także ograniczy skutecznie ryzyko podrabiania tego typu dokumentów.
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.