Rejestracja jachtów według nowych zasad
Z dniem 1 stycznia 2020 r. do polskiego porządku prawnego miały wejść w życie nowe regulacje dotyczące rejestracji jachtów morskich, które uporządkują, a zarazem uproszczą dotychczasowe zasady. Na skutek wakacyjnej nowelizacji, reforma została jednak przesunięta w czasie o 7 miesięcy, tj. do dnia 1 sierpnia 2020 r.
Dla przypomnienia - sprawy związane z uprawianiem żeglugi morskiej, w tym kwestie związane z rejestrowaniem jednostek pływających, reguluje Kodeks morski, a także liczne rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy, w tym m.in. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie polskiego rejestru jachtów.
Wskazane regulacje przewidują obecnie aż 6 różnych rejestrów, w których mogą zostać zarejestrowane jachty morskie oraz śródlądowe. Mowa tutaj o:
1. rejestrze morskim prowadzonym przez Polski Związek Żeglarski,
2. rejestrze śródlądowym prowadzonym przez Polski Związek Żeglarski,
3. rejestrze prowadzonym przez Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego,
4. rejestrze prowadzonym przez starostów,
5. rejestrze prowadzonym przez izby morskie przy sądach okręgowych w Gdańsku i Szczecinie,
6. rejestrze prowadzonym przez urzędy morskie w Gdyni, Słupsku i Szczecinie.
Regulacje odnoszące się do obowiązku rejestracji, w szczególności parametry jednostek podlegających obowiązkowemu wpisowi do rejestru, wymagane dokumenty i opłaty, a także sama procedura wpisu, są w każdym przypadku odmienne.
Dlatego też, na mocy nowej ustawy wprowadzony zostanie jeden rejestr dla wszystkich jachtów i innych jednostek pływających do 24 m. Rejestr obejmować będzie zarówno jednostki śródlądowe i morskie, jak też żaglowe i motorowe, w tym przeznaczone do połowu ryb.
Rejestracja jachtów ma być prosta, szybsza i tańsza.
Po zmianie przepisów, nowy uproszczony proces rejestracji ma wejść w życie od 1 sierpnia 2020 r.
Dla zarejestrowania jachtu potrzebne będzie złożenie wniosku w dowolnym starostwie, Polskim Związku Żeglarskim bądź Polskim Związku Motorowodnym i Narciarstwa Wodnego. Wniosek można będzie złożyć w tradycyjnej papierowej formie, ale również drogą elektroniczną, za pośrednictwem profilu e-PUAP.
Sam rejestr również prowadzony będzie w formie elektronicznej i będzie rejestrem jawnym. Oznacza to, że każda zainteresowana osoba, która posiada np. numer rejestracyjny, będzie mogła poprzez przeglądarkę internetową zapoznać się z podstawowymi informacjami zawartymi w bazie danych rejestru na temat danej jednostki i dane te zweryfikować.
Oprócz zmiany terminu wejścia w życie nowych regulacji, pierwotna ustawa została zmieniona również w kilku innych dodatkowych.
Postanowiono ostatecznie wyłączyć spod obowiązku rejestracji jachty oraz jednostki pływające używane do amatorskiego połowu ryb, o długości równej 7,5 m lub o mocy napędu mechanicznego równej 15 kW.
Na gruncie ustawy o rybactwie śródlądowym za amatorski połów ryb uważa pozyskiwanie ryb wędką lub kuszą, przy czym dopuszcza się, w miejscu i w czasie prowadzenia połowu ryb wędką, pozyskiwanie ryb na przynętę przy użyciu podrywki wędkarskiej. Amatorski połów ryb może uprawiać osoba posiadająca dokument uprawniający do takiego połowu, zwany dalej „kartą wędkarską” lub „kartą łowiectwa podwodnego”.
Natomiast rybołówstwo rekreacyjne to połów organizmów morskich prowadzony w celach rekreacyjnych lub podczas zawodów sportowych. Rybołówstwo rekreacyjne jest rybołówstwem morskim i dlatego zagadnienia z tym związane reguluje ustawa o rybołówstwie morskim.
Planowana jest także inna istotna zmiana wobec pierwotnej wersji ustawy, która na pewno ucieszy zwłaszcza żeglarzy sportowych.
Zasadą jest, że jachty podlegające przepisom europejskiej dyrektywy w sprawie rekreacyjnych jednostek pływających i skuterów wodnych powinny być oznakowane przez producenta numerem identyfikacyjnym (obecnie jest to numer WIN – Watercraft Idenification Number, wcześniej CIN – Craft Identification Number oraz HIN – Hull Identification Number).
W przypadku jednostek, które takiego obowiązku nie miały, ustawodawca chciał początkowo wprowadzić dodatkowy obowiązek oznakowania kontrolnego kadłuba. Na szczęście odstąpił już od tego wymogu i jednostkom, które nie będą posiadały wymienione oznaczenia mają zostać jedynie nadane Indywidualne Numery Indentyfikacyjne (INI). Zmiana ta oznacza również zniesienie obowiązku składania wniosku o wydanie oznakowanie kontrolnego przez właściciela, zniesienie opłaty za wydanie oznakowania, zniesienie obowiązku oznakowania jednostki pływającej i zniesienie kar za niedopełnienie tego obowiązku.
Czyli wydaje się, że jest to krok w dobrym kierunku.
Przypomnę, że jednostki pływające niepodlegające obowiązkowemu oznakowaniu to m.in.:
jednostki pływające przeznaczone wyłącznie do wyścigów, włączając w to łodzie regatowe wiosłowe oraz treningowe lodzie wiosłowe, oznaczone taka nazwa przez producenta;
kajaki i kanadyjki, gondole i rowery wodne;
deski surfingowe z żaglem (windsurfingi);
deski surfingowe z napędem mechanicznym, skutery wodne i inne jednostki o podobnym napędzie;
oryginalne i pojedyncze repliki jednostek historycznych, zaprojektowane przed 1950 r., zbudowane głownie z oryginalnych materiałów i oznaczone jako takie przez producenta;
jednostki doświadczalne pod warunkiem, ze nie są one później wprowadzane do obrotu we Wspólnocie;
jednostki zbudowane dla własnego użytku, pod warunkiem ze nie są one później wprowadzane do obrotu we Wspólnocie w okresie pięciu lat.
Kolejną zmianą jest wydłużenie okresu przejściowego co do obowiązku rejestracji w odniesieniu do jachtów żaglowych eksploatowanych na wodach śródlądowych, które dotychczas nie podlegały obowiązkowi rejestracji oraz wszystkich jachtów, które dotychczas nie podlegały obowiązkowi przeglądów technicznych.
Warto wreszcie przypomnieć, że zadania polegające na budowie i wdrożeniu systemu teleinformatycznego na potrzeby procesu rejestracji (REJA24) realizuje Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie.
Z przedstawionych w tym zakresie informacji wynika, że na IV kwartał 2019 r. planowane są szkolenia dla pracowników organów rejestrujących z zakresu obsługi nowego systemu, jego funkcjonalności oraz interfejsu użytkownika.
Można mieć tylko nadzieję, że planowane zmiany wejdą w życie tym razem zgodnie z planem. Choć nie jest pewne, co przyniesie zderzenie tekstu ustawy z praktycznymi wyzwaniami dnia codziennego.
Autor: archiwum autora
Patryk Zbroja: adwokat, żeglarz regatowy (wielokrotny medalista żeglarskich Mistrzostw Polski, od 3 lat najwyżej sklasyfikowany polski sternik meczowy światowego rankingu World Sailing i Mistrz Polski w match racingu 2018), prowadzi kancelarię specjalizującą się w obsłudze prawnej przedsiębiorców – w tym przede wszystkim podmiotów gospodarki morskiej i przemysłu jachtowego (www.zbrojaadwokaci.pl), prowadzi również bloga o tematyce wodno-prawnej (www.patrykzbroja.pl).
