Polskie latarnie morskie – pomysł na wakacyjne wycieczki
Wakacje nad morzem to przede wszystkim okazja do wypoczynku na plaży i kąpieli morskich, kiedy jednak zapragniemy uciec od prażącego słońca lub pogoda nie będzie dopisywać – warto zwiedzić polskie latarnie morskie. A mamy ich nad polskim wybrzeżem aż piętnaście!
Latarnie morskie dają nam niespotykaną możliwość obejrzenia przepięknej panoramy, ale są też świadkiem historii polskich związków z morzem. O cztery najbardziej znane latarnie morskie dba Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego, które troszczy się nie tylko o stan techniczny zabytków, ale także o walory artystyczne, organizując wystawy i prowadząc liczne wydarzenia artystyczne. Spośród istniejących nad Bałtykiem polskich latarni, najciekawszymi i najbardziej znanymi w województwie pomorskim są latarnie: Rozewie, Hel, Stilo i Krynica Morska. Ich zwiedzanie to wspaniały pomysł na urozmaicenie wakacyjnych wycieczek z dziećmi, które z radością wspinają się po krętych schodach, by z samej góry podziwiać przepiękne widoki.
Latarnia w Rozewiu – najstarsza latarnia na polskim wybrzeżu. Pierwsze wzmianki o ogniu ostrzegającym żeglarzy przed niebezpieczeństwem pojawiły się już w XVII w. Obecna latarnia została wybudowana w 1822 r., na przestrzeni lat modernizowano ją i przebudowywano. Obecnie w jej wnętrzu znajduje się ciekawa ekspozycja prezentująca zagadnienia związane z dziejami latarnictwa morskiego, historią Urzędu Morskiego w Gdyni, Wielkich Odkryć Geograficznych oraz nawigacją i żeglugą. Znajduje się tu również kolekcja modeli latarni morskich. Od roku 1933 latarnia nosi imię Stefana Żeromskiego, który według legendy przekazanej przez przedwojennego latarnika Leona Wzorka, miał tu napisać swą słynną powieść „Wiatr od morza”. W jednym z pomieszczeń znajdują się również pamiątki i informacje o tym wybitnym polskim pisarzu.
W Rozewiu, staraniem Towarzystwa Przyjaciół NMM oraz Urzędu Morskiego w Gdyni, odrestaurowano kompleks budynków mieszkalnych, technicznych i gospodarczych wokół znajdujących się w tym miejscu dwóch latarni morskich, nazwany „Blizarium Rozewskim”, od kaszubskiego słowa bliza – oznaczającego światło na brzegu, a także latarnię morską. Z budowli zabytkowych, oprócz latarń, warto wymienić zabytkową maszynownię z 1910 r., z pięknie odrestaurowanymi dawnymi urządzeniami, które są świadectwem rozwoju myśli technicznej i stanowią doskonałą ilustrację opowieści o historii latarnictwa.
Oprócz maszynowni w Rozewiu można obejrzeć również odbudowaną piekarnię-wędzarnię oraz dawne pomieszczenie gospodarcze, w którym po kapitalnym remoncie i modernizacji utworzono Salę Wystawową „Stodoła”. Od 15 lipca do 31 sierpnia można tu obejrzeć wystawę obrazów marynistycznych artystów związanych z Galerią Klucznik w Gdańsku. We wrześniu natomiast będzie można obejrzeć wystawę fotogramów z podróży jednego z członków Towarzystwa Przyjaciół NMM szlakiem islandzkich latarni.
Podwyższona dwukrotnie latarnia ma wysokość 33 m, a zasięg światła – 26 Mm.
Latarnia w Helu – znany punkt nawigacyjny dla wszystkich statków i żeglarzy płynących z zachodu do portów Zatoki Gdańskiej. Pierwsze światła ostrzegawcze palono na Helu już w średniowieczu, a obecna latarnia została zbudowana w roku 1942 (poprzednia latarnia została wysadzona 19.09.1939 r. z rozkazu dowódcy Rejonu Umocnionego Hel). Wysokość latarni: 41,5 m, zasięg światła: 17 Mm.
Latarnia Stilo – znajduje się w osadzie o tej samej nazwie niedaleko Sasina. Latarnia została zbudowana ok 1000 m od brzegu morza, na wierzchołku wydmy. Jej wysokość mierzy 34 m, a zasięg światła wynosi 23,5 Mm.
Latarnia w Krynicy Morskiej – wybudowana została na miejscu zniszczonej w 1945 r. Nową latarnię postawiono w 1951 r., by umożliwić bezpieczną nocną żeglugę nie tylko w południowo-wschodniej części Zatoki Gdańskiej, ale również na wodach Zalewu Wiślanego. Z galerii widokowej przy dobrej pogodzie można dostrzec Gdańsk, budynki torpedowni w Gdyni Oksywiu i Gdyni Babich Dołach, otwartą przestrzeń Zatoki Gdańskiej i Zalew Wiślany od Katedry we Fromborku, przez Tolkmicko do Wzgórz Wysoczyzny Elbląskiej.
Atrakcja dla młodzieży i nie tylko – Paszport BLIZA
W każdej z dostępnych do zwiedzania polskich latarni morskich można zakupić dokument zwany Paszportem BLIZA, w którym zbiera się pieczątki dokumentujące odwiedziny. W zależności od ich liczby (dozwolone są też inne dowody odwiedzin konkretnej latarni, np. fotografia turysty z latarnią w tle), zdobywca otrzymuje Odznakę Turystyczną Miłośnika Latarń Morskich jednego z trzech stopni - brązową, srebrną, a finalnie złotą.
Pozostałe latarnie morskie znajdujące się na naszym wybrzeżu i udostępnione do zwiedzania to: Świnoujście, Niechorze, Kołobrzeg, Gąski, Darłowo, Jarosławiec, Ustka, Czołpino i Gdańsk Nowy Port.
Godziny otwarcia latarni w Rozewiu, Helu, Stilo i Krynicy Morskiej (lipiec – sierpień): godz. 9:00-19:00, bilet normalny/ulgowy: 8 zł/5 zł (Rozewie) oraz 6/4 zł (Stilo, Hel, Krynica Morska).
19 sierpnia z okazji obchodów Międzynarodowego Dnia Latarni Morskich latarnie morskie będzie można zwiedzać za symboliczną złotówkę.
Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku jest mecenasem Narodowego Muzeum Morskiego, wspierając działalność Muzeum poprzez partycypację w kosztach organizowanych w Muzeum wystaw, zakup różnorakich eksponatów i obrazów wystawianych w poszczególnych oddziałach Narodowego Muzeum Morskiego, a także wspierając muzealne działania edukacyjne wśród dzieci i młodzieży. Towarzystwo Przyjaciół NMM powstało w 1958 r., a jego celem było stworzenie Muzeum Morskiego w Gdańsku. W październiku bieżącego roku Towarzystwo Przyjaciół świętować będzie jubileusz 60-lecia istnienia.
