Nowe materiały na nowe żagle
Co kilka lat producenci tkanin żaglowych wprowadzają na rynek nowości, istniejące zaś materiały są udoskonalane. Co nowego pojawiło się ostatnio?
Jedna z wiodących na rynku europejskim firm:niemiecki Dimension-Polyant zaprojektowała nowe tkaniny i laminaty kompozytowe wykorzystywane w produkcji żagli zarówno turystycznych, jak i regatowych. Zakres dotychczas produkowanych materiałów na spinakery powiększono o dwie bardzo lekkie tkaniny oznaczone symbolami F50 i F75, o gramaturach 22 i 32 g/m2. Dla porównania genakery w klasie 730 szyje się z materiału o gramaturze 35. Zaletą tych nowych tkanin jest podwójne nasączanie żywicą, podwyższające stabilność po przekątnej. Materiał dostępny w trzech podstawowych kolorach znalazł zastosowanie w spinakerach asymetrycznych, a także małych spinakerach do żaglówek.
W katalogu materiałów pojawiła się niedawno nowa nazwa OPTIC 2 wprowadzona przez Dimension-Polyant do oznaczenia mylaru koloru szarego. Znalazł on zastosowanie w produkcji tkanin kompozytowych PE-Line, E-Line i nowym Code Zero. Ten ostatni to całkowicie nowy materiał kompozytowy (jego pełna nazwa to CODE ZERO LAMINATES). Zaprojektowany został do asymetrycznych spinakerów, ale bardziej płaskich, będących odpowiednikiem genui na słabe wiatry. Konwencjonalne tkaniny spinakerowe nie mają bowiem wystarczającej wytrzymałości. Trzy ultra lekkie laminaty CZ05, CZ15 i CZ25 zbudowane są z cienkiej tafety wzmocnionej włóknem z Technory w układzie X-Ply. W laminatach tych zastosowano mylar typu OPTIC 2.
Serię materiałów dla jachtów One Design (klasy przygotowawcze, olimpijskie oraz narodowe) łatwo identyfikowanych przez ich delikatny wzór, czyli tak zwany Ripstop (kratka włókien wzmacniających na tkaninie dacronowej), rozszerzono o dwie nowe tkaniny: 170 OD HTP plus i 180 OD HTP plus z gramaturami odpowiednio 170 i 180. Większa gama tych tkanin o różnych gramaturach ma być dostępna pod koniec tego sezonu. Są to szczególnie poszukiwane materiały, gdyż większość dacronowych żagli regatowych szyta jest właśnie
z tkanin tej grupy.
Wprowadzono nowe rodzaje materiałów typu HYDRA NET przeznaczonych dla jachtów uprawiających żeglugę przybrzeżną. Przez specjalne tkanie włókien Dyneemy oraz Spectry w osnowie można go wykorzystywać w żaglach o kroju radialnym. Pierwszy dostępny to 433 HN Radial. 383 HN Radial i 343 HN Radial zapowiadane były również na koniec tego sezonu. W Polsce jednak tkanina ta jest stosowana bardzo rzadko.
Natomiast nowe materiały kompozytowe X-Tech spotkały się z dużym zainteresowaniem w środowisku żeglarskim i są wykorzystywane coraz częściej. Poprawiono żywotność tych materiałów poprzez zastosowanie tafety wraz z dodatkową osłoną przeciw promieniowaniu słonecznemu typu UV.
Materiały aramidowe E-Line
przeważnie używane są w żaglach regatowych o wysokich wymaganiach. W konsekwencji popyt na wersję z tafetą znacznie spadł. Z tego powodu E-Line produkowany będzie w przyszłości tylko podobnie jak Tri-Ply laminat. Obecnie uzupełniono całą serię kompozytów o mylar w wersji OPTIC 2.
Opracowano nowy laminat turystyczny VC-Vectran dla żagli wykorzystywanych w żegludze krążowniczej (jachty powyżej 50 stóp długości). Wytrzymałość tkanin VC opiera się na włóknach vectranowych dobrze znanych w przemyśle kosmicznym z wysokiej wytrzymałości i odporności na zginanie. Rdzeń vectranu jest hermetyzowany przez dwie warstwy tafety. Poprawiono i wdrożono również trzecią już generację materiałów laminatowych DYS(r) Laminates przeznaczonych na jachty krążownicze. Oparte na technologii tkania Spectry i Dyneemy dają możliwość produkcji żagli o dobrym współczynniku trwałości do ceny. Dzięki intensywnemu rozwojowi badań zoptymalizowano również ochronę przeciw grzybom pleśniowym.
Poza tym dotychczasowe laminaty poliestrowe serii PX LINE po wprowadzeniu Pentexu, zostały zmodyfikowane o mylar w wersji OPTIC 2. Seria PX LINE nadal jest również dostępna z mylarem bezbarwnym, choć zastępowana powoli przez PEN X-Ply line.
Przyszły sezon pokaże, które z powyższych propozycji producentów przyjęły się, które zaś odegrały tylko rolę jednosezonowej nowości. Z pewnością producenci nie ustaną we wprowadzaniu nowych i udoskonalaniu istniejących już materiałów. Postęp technologiczny dociera przecież wszędzie, również i do żaglowni.
Słownik pojęć w tekście
Gramatura
Ciężar właściwy materiału wyrażany w jednostkach gram/metr2
HTP plus
High Tempered Poliester Ð rodzaj impregnacji tkaniny poliestrowej nadającej jej twardy rodzaj wykończenia i większą wytrzymałość
Kalendrowanie
Wykończeniowy proces tkacki polegający na nasączaniu tkaniny związkami powodującymi usztywnienie materiału i zaklejenie otworów w splocie tkaniny
Mylar
Przezroczysta folia poliestrowa. Monofilm wykorzystywany jest na ãoknaÓ w żaglach. Stanowi również podstawowy składnik konstrukcyjny laminatów kompozytowych
Optic 2
Mylar o przyciemnionej szarej barwie, stosowany w laminatach PE-Line, E-Line i Code Zero
Pentex
Zmodyfikowany polyester, którego wytrzymałość jest o 2,5 razy większa od klasycznego włókna poliestrowego
Poliester
Tworzywo sztuczne, które jest podstawowym materiałem stosowanym w tkaninach żaglowych i materiałach kompozytowych, występuje pod nazwami handlowymi: dacron, tergal, terylen, tetoran, trevira, diolen itp.
Ripstop
Wzmocnienie w regatowych tkaninach poliestrowych o kształcie kratki
Tafeta
Cienka tkanina poliestrowa o charakterze wykończeniowym i ochronnym w laminatach kompozytowych
Technora
Włókno aramidowe o podobnych własnościach do kevlaru. Włókna te wykorzystywane są jako wzmocnienie w laminatach kompozytowych
UV
Szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe światła słonecznego
Vectran
Ciekłokrystaliczny polimer o bardzo dobrych własnościach mechanicznych wykorzystywany jako wzmocnienie w laminatach kompozytowych
X-Ply
Technika układania wzmocnień z włókien o dużej wytrzymałości (aramidowych, Pentex itp.) w laminatach kompozytowych polegająca na skośnym ułożeniu włókien
