Morze Bałtyckie: TÄRNÖ w archipelagu Hällaryd
Leżący na wschód od miast Karlshamn archipelag Hällaryd to prawdopodobnie najpiękniejszy fragment wybrzeża szwedzkiej prowincji Blekinge. Obszar szkierów rozciąga się tu na 5 Mm w kierunku północnym i południowym, z jednej strony wcinając się głęboko w stały ląd zatokami Tjaröfjorden i Järnavikfjorden, z drugiej sięgając po wyspę Tärnö.
Porośnięte mieszanym lasem skaliste wyspy, zaciszne głębokie zatoki, wąskie przesmyki, krystalicznie czysta i przejrzysta woda kuszą, by w archipelagu zatrzymać się na dłużej. Tärnö (N56°07 – E014°58) to największa, ale jednocześnie najbardziej oddalona od stałego lądu wyspa archipelagu. Ma kształt rozwartej ku północy, koślawej litery V. Cała zatoka w ramionach V, szeroka na niemal 1 milę, tworzy dogodną przystań i nie przypadkiem od stuleci nosi nazwę Tärnö hamn (port Tärnö). Wzdłuż zatoki, wśród domów i ogródków (znajduje się tu około 60 domostw), prowadzi żwirowa ścieżka, którą można uznać za główną ulicę wyspy. Brzeg najeżony jest pomostami – większość z nich to jednak konstrukcje prywatne, z których nie można korzystać bez zgody właścicieli.
Publiczna, płatna przystań
...z trzema krótkim pomostami przeznaczonymi dla około 20 jachtów gości, ze wszystkimi wygodami, znajduje się w zachodniej części Tärnö hamn. Miejsce to nosi nazwę Laxboden. Na terenie przystani znajdziemy też mały sklep z podstawowymi artykułami spożywczymi oraz restaurację – są to jedyne miejsca na wyspie, w których można wydać pieniądze.
Zobacz również: Zakamarki Bałtyku: HANÖ - jak Szwedzi z Anglikami wojowali
Płacenie za postój w Tärnö hamn to jednak tylko opcja dla chętnych. Za darmo można zacumować np. tuż obok przystani Laxboden, po jej zachodniej stronie, przy pomoście z drewnianym domkiem u nasady. Przybijają tu małe statki pasażerskie (M/F Anemon i M/F Vindskär) utrzymujące regularne połączenie z Karlshamn i Matvik oraz z sąsiednimi wyspami. Na ścianie domku wisi tablica z nazwą przystanku: „Tärnö”. Trzeba jednak uważać, by nie zająć miejsca, z którego korzystają statki – dobijają one do czoła pomostu lub po jego wschodniej stronie. Drewniany domek pełni funkcję poczekalni, jest też w nim sucha toaleta.
Natomiast długi pływający pomost położony najdalej na wschód w zatoce Tärnö hamn ustawiony został na koszt gminy Karlshamn, specjalnie, by wodniakom umożliwić wygodny i darmowy postój. Często jest tu dość tłoczno i zwykle cumuje się dziobem do pomostu, z rufą umocowaną do jednej z ustawionych przy pomoście pomarańczowych boi lub do własnej kotwicy. Należy uważać na samotną podwodną skałę tkwiącą w dnie na głębokości 0,8 m po południowej stronie pomostu pływającego – oznaczona jest ona pojedynczą czerwoną pławą tyczkową. W innych miejscach przy pomoście głębokość przekracza 2 m.
W razie braku miejsc przybić można też do sąsiedniego pomostu drewniano-betonowego. Na brzegu są suche toalety, śmietnik, stoły i miejsce na grill. Ta cześć zatoki to również dobre miejsce do rzucenia kotwicy, a 100 m od brzegu ustawiono boję cumowniczą stowarzyszenia żeglarskiego Svenska Kryssarklubben (SXK).
Tärnö ma bogatą historię,
...choć stali mieszkańcy pojawili się na wyspie dość późno. W XVI w. na Tärnö mieszkała jedna rodzina żyjąca z uprawy roli, XVII-wieczne dokumenty wymieniają z imienia 10 mieszkańców, a w 1813 r. było ich 22. Początkowo wszystkie domy grupowały się wokół istniejącej do dziś średniowiecznej studni Abrans brunn. Populacja Tärnö osiągnęła swoje maksimum – 250 osób – w latach 20. XX w. Później liczba ludności systematycznie malała. Dziś, podobnie jak na innych wyspach, niemal wszystkie domy wykorzystywane są tylko sezonowo.
Najwyższy punkt wyspy wyniesiony jest ponad 30 m ponad poziom morza. Ścieżki znad zatoki prowadzą na wzgórze Drakberget oraz do wieżyczki latarni morskiej. Na wschód, północ i zachód roztacza się z tych miejsc przepiękny widok na dużą część archipelagu Blekinge. Od południa natomiast jest tylko otwarte morze, a najbliższy ląd to oddalony o ponad 50 Mm Bornholm. Zbudowana w 1910 r. latarnia morska (obecnie wyposażona w światło sektorowe) jest najstarszym działającym drewnianym obiektem tego typu w Szwecji.
Najwyższym punktem na wyspie
...jest jednak platforma potężnego stanowiska artyleryjskiego umieszczonego na wzgórzu Drakberget. Wokół znajduje się kilka podobnych budowli. Idąc ścieżką od zatoki na wzgórze, mijamy potężne stalowe wrota zainstalowane w skalistej ścianie. Można odnieść wrażenie, że górzysta część wyspy to jeden ogromny bunkier. Wszystkie zewnętrzne elementy wojskowych instalacji (oprócz betonowych konstrukcji) zostały zdemontowane, a wnętrza są starannie zamknięte na stałe. W ogólnie dostępnych źródłach o militarnej przeszłości Tärnö znajdziemy tylko lakoniczne wzmianki.
Przeczytaj także: Zakamarki Bałtyku: Ystad – więcej niż terminal
W archipelagu Hallaryd spędzić można całe tygodnie bez bliższego kontaktu z cywilizacją. Żeglarzom, którzy chcą lub muszą uzupełnić ekwipunek albo dokonać napraw, na wszelki wypadek przypominam, że w pobliskim Karlshamn, a właściwie wokół oddalonych o 1 Mm na południowy wschód od centrum miasta przystani Vägga i Svanevik (3 Mm od Tarnö) znajduje się największe w całej prowincji Blekinge centrum usług żeglarskich i motorowodnych. Są tam m.in. dwa duże sklepy żeglarskie, a także firmy serwisujące silniki i sprzedające części zamienne.
Więcej informacji o okolicznych przystaniach znajdziecie w wydanej niedawno przeze mnie książce „Południowa Szwecja. Przewodnik dla żeglarzy”.
CHCESZ BYĆ NA BIEŻĄCO? POLUB ŻAGLE NA FACEBOOKU
