Bojery ? Iceboats ? Eisyachts ?
Bojery to popularna nazwa żaglowych ślizgów lodowych, a zarazem dyscyplina sportu. Słowo ma rodowód holenderski. Boeir (wym. Bujer) - tak nazywano tam charakterystyczne jednomasztowe łodzie pływające po płytkich zalewach i kanałach. Ich kadłuby były szerokie i pękate, ale dna płaskie. Miały boczne miecze umiejscowione na zewnątrz burt i ster zawieszony na stewie tylnej. Ożaglowane jako slup gaflowy z małym fokiem i dużym grotem, miały długi bom oraz krótki, charakterystycznie wygięty gafel.
Uwaga! Tekst został opublikowany w lutowym numerze "Żagli" z 2002 r.
Już w XV - XVI wieku do kadłuba boeiera przymocowywano płozy boczne i okuwano dolną krawędź płetwy sterowej. W ten sposób łodzie zamieniały się w ślizgi lodowe, które jednak pływały, gdy taka potrzeba się zdarzyła. Te lodowe boeiery nie odegrały wprawdzie istotnej roli praktycznej związanej z szeroko rozumiana gospodarką. Pozostały jednak ulubioną rozrywką i przedmiotem dumy Holendrów. Z czasem bardziej przystosowały się do funkcji rekreacyjnej: zmniejszyły się ich rozmiary, zostały wyposażone w płozownice. Kadłuby zachowały swą formę, jednak mniej dbano o ich pływalność, a więcej o urodę. Z biegiem czasu idea żeglowania po lodzie przewędrowała do innych krajów lub narodziła się tam niezależnie.
Wprawdzie boeiery swej ojczyzny nie opuściły, jednak nazwa tych pierwszych łodzi - ślizgów przeniosła się do Polski (wraz z niemal całym słownictwem żeglarskim), a także do Rosji i częściowo Litwy, Łotwy oraz Estonii. Znaczenie jej było jednak inne niż pierwotne - służyć zaczęła na określenie żaglowych ślizgów lodowych w ogóle. Powstawały również rodzime nazwy o jednakiej semantyce, w których z reguły zawierał się pierwiastek lodu i łodzi lub jachtu. A więc bojer to po angielsku - iceboat, po niemiecku - Eisyacht, po holendersku - ijszeiljacht (również ijsjacht), po szwedzku - isjaht, po łotewsku - ledus buraäanas laiva, po estońsku - jaapurjekas, po fińsku - jaapursi, po litewsku - ledoroges, wreszcie po polsku - ślizg lodowy.
Obecnie w światku bojerowym dominuje nazwa anglojęzyczna - iceboat, używają jej też Holendrzy. W Polsce tak naprawdę ostały się "bojery" i chyba na razie nie są zagrożone. Mają swoją piękną historię pisaną wspaniałymi wynikami sportowymi i obszerną literaturą fachową. Nazwa jest bardzo "praktyczna", ma swoje miejsce we wszystkich słownikach języka polskiego i encyklopediach. A w końcu, czy na całym świecie wszystko musi nazywać się jednakowo? Chyba niekoniecznie.
Szanujmy więc swoją historię, tradycję i kulturę!
Ciekawa bojerowa kostrukcja polska (dwuosobowa kabinówka)
Wariacji na temat klasycznych bojerów jest wiele
Na takich dwumiejscowych Monotypach XVI ścigano się m.in
na Zalewie Zegrzyńskim