"Życiorys morzem pisany". Poznaj generała Mariusza Zaruskiego
W sobotę 8 kwietnia 2017 roku w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku odbędzie się konferencja popularnonaukowa "Generał Mariusz Zaruski - życiorys morzem pisany". Zapraszamy do udziału!
We wtorek 31 stycznia przypadła 150. rocznica urodzin generała. Kilka dni wcześniej Sejm RP przez aklamację przyjął uchwałę, w której upamiętniono i podkreślono zasługi Mariusza Zaruskiego. Czytamy w niej m.in.: "Życie i działalność Mariusza Zaruskiego, jego niezłomna postawa i żarliwy patriotyzm, wielkie zasługi dla żeglarstwa i taternictwa stanowią wzór do naśladowania dla kolejnych pokoleń Polaków".
Decyzję o uczczeniu generała podjął także Polski Związek Żeglarski, który ogłosił, że 2017 rok będzie poświęcony generałowi.
W obchodach Roku Zaruskiego bierze udział również Pomorski Związek Żeglarski, który wspólnie z Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku organizuje konferencję "Generał Mariusz Zaruski – życiorys morzem pisany". Ma ona przybliżyć tę postać - pisarza, poety, malarza i jednego z ojców polskiego żeglarstwa i wychowania morskiego.
– Mariusz Zaruski, jako pionier polskiej żeglugi jachtowej i wychowania morskiego, szczególnie zasługuje na naszą uwagę – powiedział Jerzy Litwin, dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego. – Cieszymy się, że możemy być gospodarzem tej konferencji – dodał.
Referaty wygłoszą naukowcy z Polski, którzy w swoich badaniach zajmują się osobą Mariusza Zaruskiego. Mirosław Kuklik, dyrektor Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy, przybliży słuchaczom morską biografię generała. Zwróci uwagę zwłaszcza na trzy etapy jego życiorysu – pobyt w Odessie, polarne rejsy z Archangielska i żeglugę bałtycką.
O grafikach, rysunkach i fotografiach Mariusza Zaruskiego w zbiorach Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie opowie Michał Puszkarski, kierownik Działu Edukacji i Promocji w tej placówce. W referacie przedstawiona zostanie tematyka prac, sposób wykonania i ich późniejsze wykorzystanie w książkach Zaruskiego.
Radosław Paternoga z Działu Historii Wychowania Morskiego Narodowego Muzeum Morskiego przybliży słuchaczom pamiątki związane z Mariuszem Zaruskim, które znajdują się w zbiorach tej placówki. Wśród nich m.in. rękopisy i notatki naukowe, grafiki, naramienniki z munduru wojskowego i kątomierz tarczowy.
Działalność publicystyczną Mariusza Zaruskiego przedstawi dziennikarz i pomysłodawca obchodów Roku Zaruskiego Marek Słodownik. Przypomni czasopisma, w których wydawanie zaangażowany był Zaruski – m.in. "Polską Flotę Narodową". Prelegent spróbuje również odpowiedzieć na pytanie, czy generał wciąż jest obecny w świadomości Polaków i w jaki sposób jest upamiętniany.
Dariusz Małszycki z Muzeum Miasta Gdyni, specjalizujący się w dziejach przedwojennego gdyńskiego harcerstwa, przybliży wpływ Mariusza Zaruskiego na rozwój wychowania morskiego w harcerstwie.
Na konferencji nie zabraknie również referatu Gdańskiego Ośrodka Sportu, armatora flagowej jednostki Gdańska, żaglowca "Generał Zaruski". Uczestnicy będą mogli lepiej poznać, a być może również zwiedzić statek, który w 1938 roku został zamówiony przez Mariusza Zaruskiego do celów edukacji morskiej.
– Wielką wartością tej konferencji jest fakt, że Mariusza Zaruskiego poznamy z kilku różnych perspektyw – jako marynarza i żeglarza, malarza marynistę, dziennikarza i wychowawcę młodzieży – powiedział Bogusław Witkowski, prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego. – Prelegenci, osoby o uznanym dorobku, gwarantują wysoki poziom naukowy referatów, a zarazem ich przystępność dla słuchaczy w każdym wieku. Będzie to wspaniały hołd dla generała w Roku Zaruskiego – dodał.
Konferencja odbędzie się w sobotę 8 kwietnia, w 76. rocznicę śmierci generała, w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku – w sali audytoryjnej w Spichlerzach na Ołowiance. Wstęp na konferencję jest bezpłatny. Zgłaszać się można telefonicznie (506 859 345) lub mailowo (jedrzej.szerle@zeglarski.info) do 28 lutego. Organizatorem konferencji jest Pomorski Związek Żeglarski, a współorganizatorem Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.
***
Mariusz Zaruski, ur. 31.01.1867, zm. 8.04.1941 – generał brygady, pisarz, publicysta i malarz. W czasie studiów dużo podróżował, a podczas zesłania do Archangielska za działalność patriotyczną ukończył Szkołę Morską i pływał po wodach arktycznych. W 1907 roku, sześć lat po powrocie na ziemie polskie, wyjechał do Zakopanego i włączył w popularyzację turystyki górskiej. Był inicjatorem powstania i pierwszym naczelnikiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Józefa Piłsudskiego. W latach 20. XX w. zaangażował się w rozwój polskiego żeglarstwa. Mariusz Zaruski był pierwszym komandorem Yacht Klubu Polski, prezesem Polskiego Związku Żeglarskiego w latach 1932-1935, współzałożycielem Ligi Morskiej i Rzecznej i pierwszym kapitanem "Zawiszy Czarnego". Był też jednym z twórców wychowania morskiego. Odbywał pionierskie rejsy bałtyckie, które później opisywał w licznych książkach. Zmarł na cholerę w więzieniu NKWD w Chersoniu.
